Zarzuty Hiszpanii postawione zaskarżonym regulacjom koncentrują się wokół braku rzeczywistego jednolitego (unitarnego) charakteru patentu europejskiego o jednolitym skutku, co, w ocenie Hiszpanii, podważa podstawę prawną Rozporządzenia 1257/2012 i sprawia, że może być ono postrzegane jako przejaw nadużycia władzy, naruszenia zasady państwa prawa z uwagi na brak jurysdykcyjnej kontroli nad decyzjami Europejskiego Urzędu Patentowego wydawanymi w postępowaniu zgłoszeniowym, naruszenia zasady autonomii prawa UE oraz zasady pewności prawa, a także ustalenia systemu językowego dyskryminującego obywateli niewładających językiem angielski, niemieckim bądź francuskim.

Uznając zarzuty Hiszpanii za bezzasadne rzecznik generalny wskazał, m.in. że celem Rozporządzenia 1257/2012 jest zapewnienie jednolitego skutku patentu europejskiego już udzielonego, tak więc brak jurysdykcyjnej kontroli nad postępowaniem zgłoszeniowym nie ma wpływu na ważność wskazanego rozporządzenia. Rzecznik generalny podkreślił, że Rozporządzenie 1257/2012 nie jest „wydmuszką” zawiera bowiem podstawowe warunki uznania jednolitego skutku patentu europejskiego (jednakowe brzmienie zastrzeżeń patentowych we wszystkich państwach członkowskich uczestniczących we wzmocnionej współpracy oraz wpis jednolitego skutku do rejestru), jednolitość ochrony jest zaś zagwarantowana poprzez poddanie konkretnego patentu europejskiego o jednolitym skutku prawu jednego tylko państwa członkowskiego, którego przepisy znajdą zastosowanie na terytorium wszystkich państw uczestniczących we wzmocnionej współpracy. W ocenie rzecznika zaskarżone Rozporządzenie 1257/2012 sprzyja realizacji celów UE i wzmacnia proces integracji, ponieważ gwarantuje jednolitą ochronę.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia zasady autonomii prawa UE rzecznik zauważył, że uzależnienie stosowania przepisów kwestionowanych rozporządzeń od wejścia w życie Porozumienia w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego jest konieczne, bowiem rolą rozporządzeń jest zapewnienie właściwego funkcjonowania systemu patentu europejskiego o jednolitym skutku, dla którego zasadnicze znaczenia ma powołanie sądu właściwego do rozstrzygania sporów związanych z patentami jednolitymi. Ponadto, z zasady lojalności (art. 4 ust. 3 TUE) wynika obowiązek państw członkowskich do podjęcia czynności niezbędnych do urzeczywistnienia celów Unii, a więc w tym wypadku ratyfikowania Porozumienia.

Odnosząc się do wybranego przez ustawodawcę unijnego systemu językowego (Rozporządzenie 1260/2012) rzecznik generalny zauważył, że zgodnie z prawem UE dopuszczalnym jest ustanawianie systemów językowych dotyczących europejskich tytułów prawnych, a w prawie unijnym brak jest zasady równości języków. Rzecznik podkreślił, że tłumaczenie opisów patentowych na wszystkie języki UE z uwagi na koszty, które generuje, nie sprzyjałoby rozwojowi wewnętrznego rynku, innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw. W opinii przyznano, że decydując, iż patent europejski o jednolitym skutku może być przyznany w języku angielskim, niemieckim bądź francuskim ustawodawca unijny dopuścił się zróżnicowanego traktowania obywateli państw członkowskich. Niemniej jednak, w ocenie rzecznika, zróżnicowanie to jest uzasadnione z uwagi na cel, któremu służy, zachowano też zasadę odpowiedniości i proporcjonalności, przewidując stosowne regulacje dotyczące systemu zwrotu kosztów tłumaczeń, obowiązku dostarczenia rzekomemu naruszycielowi tłumaczenia opisu patentowego oraz nakładając na sąd obowiązek uwzględnienia braku tłumaczenia opisu patentowego na język zrozumiały przez naruszyciela przy ocenie zasadności roszczeń odszkodowawczych. Ponadto, rzecznik zauważył, że zasada pewności prawa jest lepiej zagwarantowana, jeśli tylko jeden tekst opisu patentowego jest autentyczny.

W komentowanych opiniach istotny nacisk położono na cel kwestionowanych regulacji, przez których pryzmat rzecznik oceniał zarzuty odnoszące się do braku podstawy prawnej rozporządzenia1257/2012 oraz nadużycia władzy. Istotnym jest podkreślenie przez rzecznika generalnego, że w sferze kompetencji dzielonych pożądany cel (w tym wypadku zapewnienie jednolitej ochrony patentowej) może być osiągnięty przez zespół instrumentów o różnych charakterze – prawo UE, umowy międzynarodowe, prawa krajowe państw członkowskich. Opinia rzecznika generalnego, jeżeli przedstawiona w niej argumentacja znajdzie akceptację Trybunału Sprawiedliwości (co ma miejsce w ok. 80% spraw rozpoznawanych przez Trybunał), być może skłoni Hiszpanię do zrewidowania swojego stanowiska odnośnie udziału tego państwa we wzmocnionej współpracy mającej na celu utworzenie systemu jednolitej ochrony patentowej w UE, wprowadzenie tego systemu wydaje się być bowiem przesądzone.

Dla przypomnienia, Rozporządzenie nr 1257/2012 oraz 1260/2012 wraz z umową międzynarodową - Porozumieniem  w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego stanowią elementy tzw. pakietu dotyczącego jednolitego patentu, którego zasadniczym celem jest stworzenie jednolitego systemu ochrony patentowej w UE. Wzmocniona współpraca w omawianej dziedzinie została podjęta w oparciu o decyzję Rady 2011/167/UE z dnia 10 marca 2011 r., nota bene bezskutecznie podważanej przez Hiszpanię i Wochy (wyrok Trybunału w sprawie C-274/11 i C-295/11). We wzmocnionej współpracy uczestniczą wszystkie państwa członkowskie UE poza Włochami, Hiszpanią i Chorwacją. Porozumienie w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego zostało zaś podpisane przez państwa członkowskie UE za wyjątkiem Hiszpanii, Chorwacji i Polski. Porozumienie wejdzie w życie w momencie ratyfikowania przez 13 sygnatariuszy, w tym Wielką Brytanię, Niemcy i Francję. Rozporządzenia 1257/2012 oraz 160/2012 będą stosowane od dnia wejścia w życie Porozumienia.   

Fot. zasoby własne autora