W Polsce program powszechnych szczepień przeciw pneumokokom w schemacie 2+1 rozpoczęto w 2017 roku i objęto nim wszystkie dzieci do 2. roku życia urodzone po 31 grudnia 2016 roku. W populacji ogólnej dzieci stosowano skoniugowaną szczepionkę 10-walentną, natomiast w niektórych grupach ryzyka oraz u skrajnych wcześniaków szczepionkę 13-walentną; rodzice pozostałych dzieci mogli zdecydować się na szczepienie PCV-13, kupując preparat z własnych środków finansowych. Dane do badania uzyskano z Ogólnopolskiego Badania Chorobowości Szpitalnej Ogólnej prowadzonego w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego-Państwowym Zakładzie Higieny, gdzie w ramach badania gromadzone są przekazywane przez szpitale indywidualne, zanonimizowane dane o wszystkich hospitalizacjach w Polsce. Częstość hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc, jako główna przyczyna hospitalizacji), z powodu pneumokokowego pozaszpitalnego zapalenia płuc oraz umieralność wewnątrzszpitalną z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc oceniono w okresie przed rozpoczęciem programu powszechnych szczepień dzieci przeciw pneumokokom (lata 2009–2016) oraz po jego rozpoczęciu (lata 2017–2020) oraz w zdefiniowanych grupach wiekowych.

W latach 2009–2020 zarejestrowano łącznie 1 503 105 hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc, co stanowiło 1,6% wszystkich hospitalizacji oraz 23,6% hospitalizacji z powodu chorób układu oddechowego. Największym ryzykiem hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc obciążone były dzieci w wieku <2 lat, w dalszej kolejności dzieci w wieku 2–3 lat, 4–5 lat oraz dorośli w wieku ≥60 lat. Przed rozpoczęciem programu szczepień dzieci przeciw pneumokokom wskaźniki hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc były podobne w poszczególnych latach, natomiast po rozpoczęciu programu zmniejszyły się we wszystkich grupach wiekowych, a redukcja była najbardziej wyraźna w populacji dzieci <2 lat (objętych powszechnym programem szczepień). Hospitalizacje z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc stanowiły 0,7% wszystkich hospitalizacji i najczęściej dotyczyły dzieci w wieku <2 lat, a w dalszej kolejności dzieci w wieku 2–3 lat, 4–5 lat oraz dorosłych w wieku ≥60 lat. Przed rozpoczęciem programu szczepień dzieci przeciw pneumokokom wskaźniki hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc istotnie zwiększały się w populacji dzieci w wieku do 5 lat. Po rozpoczęciu programu szczepień wskaźniki hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc zmniejszyły się w populacji dzieci w wieku <2 lat oraz dorosłych w wieku 20–59 lat i ≥60 lat. Ogółem w analizowanym okresie zarejestrowano 84 367 zgonów z powodu pozaszpitalengo zapalenia płuc, które odpowiadało za 4,4% wszystkich zgonów wewnątrzszpitalnych. Większość zgonów z powodu pozaszpitalengo zapalenia płuc dotyczyła dorosłych w wieku ≥60 lat (85–92%), podobnie jak z powodu pneumokokowego pozaszpitalnego zapalenia płuc (60–88%), co podkreśla znaczenie szczepień w tej grupie.

Wyniki badania wskazują, że po rozpoczęciu programu powszechnych szczepień dzieci przeciw pneumokokom istotnie zmniejszyły się wskaźniki hospitalizacji z powodu pozaszpitalnego zapalenia płuc w populacji dzieci w wieku <2 lat, a efekt ten był widoczny również w starszych grupach wiekowych nieobjętych programem, co może wskazywać na jego pośredni korzystny efekt.