Chorujesz na serce? Eksperci przestrzegają, by nie brać wakacji od leków
Rozpoczęły się wakacje, a więc czas podróży, spotkań z przyjaciółmi i spożywania posiłków poza domem. Wszystko to może skutkować zmianami codziennych nawyków. Dla osób z problemami układu krążenia zmiana rutyny może być trudniejsza. Ważne, aby pamiętać o regularnym stosowaniu leków – nawet w trakcie wakacji. W badaniach przeprowadzonych w grupie osób, które wykonały KardioTest[1], wykazano, że aż 31% pacjentów nie stosuje regularnie przepisanych leków. Szacuje się, że przyczyną w około 10% przypadków powtórnych zawałów serca jest nieprawidłowe stosowanie się pacjenta do zaleceń lekarskich[2]. Eksperci kampanii „Akcja Kardioprotekcja” przypominają zatem o konieczności systematycznego przyjmowania zaleconych dawek leków przez cały rok.
Wiele osób zapomina przyjmować leki, gdy ich codzienna rutyna ulega zmianie. Natężone letnie dni, w których pacjenci doświadczają zmęczenia i osłabienia, często z towarzyszącymi wysokimi temperaturami, mogą kończyć się pominięciem zaleconej dawki leków. Trudnością może być też konieczność brania leków wczesnym rankiem, zwłaszcza gdy pacjenci odczuwają senność. Problemy z regularnym przyjmowaniem wszystkich dawek zaleconych leków stanowią istotne wyzwanie w kontekście utrzymania ciągłości terapii farmakologicznej.
Jeśli lekarz przepisał pacjentowi na przykład kwas acetylosalicylowy, ważne jest, aby był on stosowany regularnie, codziennie, bez przerywania. Stosowanie tego leku może przynieść szczególne korzyści w okresach dużych zmian temperatury i ciśnienia atmosferycznego, a także w czasie ekstremalnych spadków i wzrostów temperatury. Kwas acetylosalicylowy pomaga zapobiegać tworzeniu się zakrzepów krwi, co jest szczególnie istotne dla osób z dużym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych.
„W okresie wakacyjnym wiele osób boryka się z trudnościami w utrzymaniu nawyku regularnego stosowania leków, co może skutkować pominięciem dawek i obniżeniem efektywności terapii. Regularne stosowanie leków jest kluczowe dla zapobiegania zaostrzeniom chorób sercowo-naczyniowych oraz utrzymania zdrowia, szczególnie w warunkach, gdy zmiany stref czasowych, stres związany z podróżami i zmienne otoczenie mogą negatywnie wpłynąć na systematyczność przyjmowania leków. Przestrzeganie zaleceń lekarskich w okresie wakacyjnym może przynieść wymierne korzyści, takie jak poprawa samopoczucia, zapobieganie komplikacjom zdrowotnym oraz umożliwienie cieszenia się aktywnością i relaksem podczas urlopu” – przypomina prof. dr hab. n. med. Piotr Jankowski, ekspert kampanii „Akcja Kardioprotekcja”.
Co pomaga w regularnym stosowaniu leków?
Poniższe zasady mogą pomóc w przygotowaniu się do podróży oraz w pamiętaniu o przyjmowaniu leków podczas wakacyjnych wypraw.
Skonsultuj się z lekarzem. Przed wyjazdem skonsultuj się ze swoim lekarzem. Upewnij się, że w związku z podróżą masz wszystkie niezbędne recepty i ewentualne zalecenia dotyczące zmian w dawkowaniu leków.
Sprawdź zapas leków. Zrób listę i sprawdź, które leki musisz zabrać ze sobą. Zweryfikuj dawkowanie i upewnij się, że masz wystarczającą liczbę dawek leków na cały wyjazd. Dobrym pomysłem jest zabezpieczenie większego zapasu leków na wypadek nieprzewidzianych sytuacji, jak na przykład wydłużony czas podróży.
Zabierz niezbędne dokumenty. Spakuj dokumentację medyczną, w tym listę leków i zaświadczenia od lekarza, szczególnie jeśli przyjmujesz leki na receptę, które mogą podlegać kontroli bezpieczeństwa na lotnisku lub kontroli celnej na granicy.
Przechowywanie leków. Nigdy nie zostawiaj leków w schowku lub w bagażniku auta. W przypadku leków, które muszą być przechowywane w lodówce, spakuj je do specjalnej torby termicznej. Możesz ją zakupić na przykład w aptece.
Miej plan awaryjny. Sprawdź, gdzie w miejscu docelowym podroży znajdują się apteki i placówki medyczne. Dowiedz się, gdzie w razie potrzeby można skorzystać z pomocy medycznej lub zakupić leki.
Stwórz nawyk. Powiąż przyjmowanie leków z innymi codziennymi czynnościami, takimi jak posiłki, poranna toaleta lub wieczorna higiena. Regularne czynności, wprowadzanie rytuałów porannych i wieczornych pomagają w pamiętaniu o kolejnych dawkach leków.
Kolor ma znaczenie. Jeśli stosujesz kilka leków dziennie, warto zapamiętać ich kolory. Tabletki o kolorach różowym i czerwonym często kojarzą się z ostrzeżeniem i przypomnieniem, co może pomóc w ich prawidłowym zażywaniu.
Skorzystaj ze specjalnych pojemników na leki. Możesz używać pojemników na leki z oznaczeniem dni tygodnia i dostosowanymi do siebie przegródkami na dawki poranne, południowe i wieczorne, które pomagają w organizacji i przypominają o właściwym dawkowaniu leków.
Ustaw przypomnienia. Wykorzystaj funkcję alarmu w telefonie lub pobierz jedną z wielu dostępnych aplikacji do zarządzania lekami, która będzie wysyłać powiadomienia o zaplanowanych dawkach leków.
Powiadom bliskich. Jeśli podróżujesz z rodziną lub przyjaciółmi, poinformuj ich, jakie leki przyjmujesz i poproś o przypomnienie w razie potrzeby.
Regularne przyjmowanie leków na co dzień
Szacuje się, że tylko połowa pacjentów przestrzega wytycznych dotyczących przyjmowania leków zgodnie z zaleceniami lekarskimi[1]. W wynikach międzynarodowych badań stwierdzono, że 39% pacjentów zapomina o przyjmowaniu leków, 20% pacjentów nie wykupuje kolejnych recept na czas, a 10% pacjentów odkłada zakup leków, co prowadzi do pominięcia przyjmowanych dawek[2].
„Dzieje się tak, gdyż zazwyczaj na początku terapii motywacja do regularnego przyjmowania leków jest na wysokim poziomie. Wielu pacjentów odczuwa ulgę, gdy rozpoczynają leczenie i zauważają znaczną poprawę samopoczucia. Kiedy objawy choroby ustępują dzięki leczeniu farmakologicznemu, łatwo jest zapomnieć o regularnym przyjmowaniu leków” – dodaje prof. Jankowski.
Kluczowym elementem skutecznego leczenia chorób układu krążenia jest edukacja pacjentów na temat znaczenia regularnego przyjmowania leków. Niestosowanie się do zaleceń terapeutycznych nie tylko zwiększa ryzyko hospitalizacji, ale również może prowadzić do poważniejszych komplikacji zdrowotnych, w tym do zgonu. Brak regularnego stosowania leków, na przykład kwasu acetylosalicylowego w chorobach układu krążenia zwiększa ryzyko hospitalizacji o 23-31%[3]. Szacuje się, że przyczyną w około 10% przypadków powtórnych zawałów serca jest nieprawidłowe stosowanie się pacjenta do zaleceń lekarskich[4]. Dlatego ważne, aby pacjenci byli motywowani do stosowania się do zaleceń lekarskich i przy tym świadomi konsekwencji zaprzestania stosowania się do zaleceń.
[1] Światowa Organizacja Zdrowia, Przestrzeganie terapii długoterminowych: dowody na działanie, 2003.
[2] Na podstawie danych Omcare Home Health Hub, 2021.
[3] Beata Jankowska-Polańska, Izabella Uchmanowicz, Stosowanie się do zaleceń terapeutycznych
w niewydolności serca, 2016.
[4] Dane na podstawie wywiadu przeprowadzonego z prof. dr. hab. n. med. Jarosławem Kasprzakiem, kierownikiem Katedry i Kliniki Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, 2018.
Komentarze