Opiekunowie osób chorych są dla nich ogromnym wsparciem mentalnym, a jednocześnie pomocą w codziennych czynnościach. W przeprowadzonym na zlecenie Danone międzynarodowym badaniu „Opiekunowie i odżywienie”[1] jednym z kluczowych zadań wskazywanych przez opiekunów osób chorych jest ich żywienie - przygotowywanie posiłków, karmienie oraz upewnianie się, że posiłek jest zjedzony. Obchodzony w listopadzie Tydzień Świadomości o Niedożywieniu to dobra okazja, by przyjrzeć się kwestii żywienia w chorobie, które ma kluczowe znaczenie w procesie leczenia oraz rekonwalescencji.

Trudności w żywieniu osób chorych

Kwestia żywienia osób zmagających się z chorobą - a w konsekwencji kwestia ich prawidłowego stanu odżywienia - często jest dla opiekunów w badanych krajach wyzwaniem w związku z trudnościami, jakie napotykają przy codziennym podawaniu posiłków swoim bliskim. Wśród najczęściej wskazywanych trudności w żywieniu jest zmniejszony apetyt lub wręcz jego brak (zaobserwowane przez 73% opiekunów osób chorych oraz 78% opiekunów osób z chorobą nowotworową). W Polsce opiekunowie, częściej niż w innych krajach objętych badaniem, wskazywali także na zapominanie przez podopiecznego o jedzeniu (51% vs 44%). Ponadto, osoby chorujące często mierzą się z mdłościami (49% osoby chore, 56% osoby z chorobą nowotworową) oraz zaburzeniami smaku, przez które posiłki smakują dziwnie lub są go pozbawione (48% oraz 53%).

- Dane naukowe pokazują, że  odpowiedni stan odżywienia pacjentów wpływa pozytywnie na przebieg procesu leczenia. Z uwagi na różnorodne wyzwania, z jakimi w kwestii żywienia mierzą się pacjenci w różnych stanach chorobowych, wsparciem może być specjalistyczne żywienie medyczne. Specjalne preparaty doustne o małej objętości dostarczają niezbędne składniki odżywcze i energię, przez co odżywiają organizm i mogą przyczyniać się do poprawy lub utrzymania stanu odżywienia organizmu, a dzięki temu wspierają procesy leczenia – mówi Artur Ludwiczak, prezes zarządu Nutricia Polska.

Posiłki w walce z chorobą

Według przeprowadzonego badania, w Polsce już 43% opiekunów osób chorych, oraz 44% opiekunów osób zmagających się z chorobą nowotworową, deklaruje spożywanie przez swoich podopiecznych żywności medycznej. To więcej niż w całej badanej próbie, gdzie sięganie po tego typu produkty zadeklarowało 39% opiekunów osób chorych. Może to oznaczać, że świadomość na temat żywienia w chorobie jest w Polsce wyższa - zarówno wśród lekarzy, który zalecają spożycie żywności medycznej, jak i pacjentów czy ich opiekunów. Cieszy również fakt, że w Polsce odsetek pacjentów sięgających po żywność specjalnego przeznaczenia medycznego rośnie. W badaniu przeprowadzonym w ubiegłym roku zaledwie 32% pacjentów onkologicznych w Polsce deklarowało korzystanie z tego typu produktów[2]. Nadal jest to jednak wynik wymagający poprawy, gdyż według danych nawet 85% pacjentów onkologicznych zmaga się z niedożywieniem.

Uwagę zwraca także moment, w którym żywność medyczna zostaje wdrożona. W Polsce – podobnie jak w innych krajach – pacjenci zmagający się z chorobą nowotworową sięgają po nią przede wszystkim w czasie procesu leczenia (83%), rzadziej zaś w czasie rekonwalescencji (17%) czy w czasie diagnostyki (27%). Tymczasem odpowiednie odżywianie organizmu także po zakończonym leczeniu może mieć znaczny wpływ na tempo powrotu do sił czy zdrowia. Ponadto, jak najwcześniejsze wdrożenie żywienia medycznego - nawet już w momencie diagnozy - może być najbardziej efektywne w kontekście leczenia i dalszej rekonwalescencji.

Konsekwencje niedożywienia

Aż 77% opiekunów osób zmagających się z chorobą nowotworową zauważa u podopiecznych utratę masy ciała, zaś 86% obserwuje również utratę masy mięśniowej czy osłabienie mięśni. Co ciekawe, badanie pokazuje, że w Polsce opiekunowie znacznie bardziej przejmują się wspomnianymi objawami niż ich koledzy z innych krajów – są one źródłem znacznego niepokoju[3] dla 70% osób opiekujących się bliskimi zmagającymi się z chorobą nowotworową, podczas gdy średnia dla wszystkich krajów to 57%. Obawy o utratę masy ciała nie są przesadzone, gdyż zjawisko to nie powinno być w chorobie uznawane za „normę” i lekceważone!

- Niedożywienie może mieć wielopoziomowe konsekwencje i wpływać na obniżenie jakości życia pacjentów. Badania potwierdzają, że pacjenci, którzy stracili więcej niż 10% masy ciała skarżą się m.in. na problemy ze snem, smutek, depresję, a także na problemy społeczne, takie jak rezygnacja z hobby czy spotkań ze znajomymi. To z pewnością nie sprzyja szybkiemu powrotowi do zdrowia – komentuje Artur Ludwiczak.

Z myślą o pacjentach

Posiadając 120-letnie doświadczenie we wprowadzaniu rozwiązań w zakresie żywienia specjalistycznego w oparciu o doniesienia naukowe, Nutricia Polska wspiera potrzeby żywieniowe konsumentów na różnym etapie życia, w tym osób chorych. Oferując żywność specjalnego przeznaczenia medycznego do podaży doustnej, żywienie dojelitowe, sprzęt do podaży żywienia dojelitowego oraz usługę żywienia dojelitowego w warunkach domowych, a także prowadząc liczne działania edukacyjne w tym zakresie, spółki Nutricia[4] od lat wpływają na poprawę stanu odżywienia pacjentów. Potwierdzeniem jest przyznanie im (a także pozostałym spółkom z grupy DANONE) międzynarodowego cerytikatu B Corp, który jest zewnętrznym potwierdzeniem zaangażowania firmy w zrównoważony rozwój oraz wykorzystywania biznesu jako narzędzia do wdrażania pozytywnych zmian społecznych i środowiskowych. 

- W procesie certyfikacji zostaliśmy wyróżnieni i nagrodzeni dodatkowymi punktami za wyjątkowy model biznesowy w zakresie takiego prowadzenia biznesu, które maksymalizuje pozytywny wpływ na zdrowie i dobrostan pacjentów oraz konsumentów. B Corp dla Nutricia oznacza, że jesteśmy pierwszym w Polsce producentem żywności specjalnego przeznaczenia medycznego, produktów dla niemowląt i dzieci, takowy certyfikat posiadającym – dodaje Artur Ludwiczak. 

Zrównoważony rozwój w każdym wymiarze działalności przyświeca całej grupie spółek DANONE, której Nutricia Polska jest częścią. Takie działanie wynika bezpośrednio ze strategii DANONE „Droga Pozytywnego Wpływu”, wspólnej wizji „One Planet. One Health”, a także łączącej spółki misji niesienia zdrowia poprzez żywność tak wielu ludziom, jak to możliwe.

 

[1] Badanie “Caregivers and Nutrition” zostało przeprowadzone w 4 krajach (Francja, Niemcy, Hiszpania, Polska) w okresie od 13 do 24 września 2024 r. na próbie 1600 osób w wieku od 18 lat, które obecnie opiekują się lub w ciągu ostatnich 5 lat opiekowały się osobami cierpiącymi na raka (n=250/kraj) lub na inne schorzenia (n=150/kraj). Ipsos na zlecenie Danone

[2] Badanie “Nutrition in cancer care” zostało przeprowadzone w okresie 21.07-28.08.2023 na próbie 700 respondentów, chorych na rakach obecnie (n=270) lub w przeszłości (n=430, ostatnie leczenie zastosowane 5 lat temu) za pomocą kwestionariusza online. Pacjenci pochodzą z 7 krajów (100/kraj) tj. Francja, Hiszpania, Niemcy, Włochy, Wielka Brytania, Niderlandy oraz Polska

[3] Odpowiedź „Tak, zdecydowanie” na pytanie „Czy martwiłeś się utratą wagi lub masy mięśniowej u osoby, którą się opiekujesz?”

[4] Nutricia Polska, Nutrimed, Promedica oraz Zakłady Produkcyjne Nutricia