Wielkość rynku komercyjnego w 2013 r. osiągnęła ponad 13 mld USD, a w I kwartale 2014 r. w porównaniu do I kw. 2013 r. odnotował on wzrost o 12% i wyniósł 3,5 mld USD.

Struktura sprzedaży

W strukturze sprzedaży preparatów farmaceutycznych wyraźna jest tendencja wzrostu popytu na preparaty w średnim przedziale cenowym – 150-500 RUB (ok. 4-14 USD) za opakowanie. Ich udział w strukturze sprzedaży satnowił w I kw. 2014 r. 48% rynku w wyrażeniu wartościowym. 25% rynku stanowiły preparaty o wartości ponad 500 RUB (ponad 14 USD) za opakowanie.

Stosunek sprzedaży farmceutyków na receptę i bez recepty stanowił w I kwartale 2014 r. 49% i 51% odpowiednio.

W podziale na kategorie farmaceutyków, w strukturze sprzedaży w I kw. 2014 r. największy udział miały leki na dolegliwości związane z układem pokarmowym i metabolizmem – prawie 20% rynku. Kolejne pozycje zajęły leki układu oddechowego – 13%, sercowo-naczyniowego – 12% i nerwowego – 12% rynku.

Pod względem geograficznym (podział na okręgi federalne) w strukturze sprzedaży produktów farmaceutycznych w Rosji pierwsze miejsce tradycyjnie zajmuje Centralny Okręg Federalny (z Moskwą) z udziałem – 38%. Następne w kolejności: Przywołżski – 20%, Syberyjski – 11%, Południowy (wraz z Północnokaukaskim) – 11%, Północno-Zachodni – 8%, Uralski – 7% i Dalekowschodni – 5%.

Import

Wg danych za I kw. 2014 r. 74% preparatów farmaceutycznych realizowanych na rynku rosyjskim (w wyrażeniu wartościowym) pochodziło z importu i odpowiednio 26% stanowiły preparaty produkcji rosyjskiej. Tym samym sytuacja nie uległa zmianie w porównaniu do I kwartału 2013 r.

W wyrażeniu ilościowym natomiast udział importu stanowił 45%.

Oznacza to, że popyt rynku na preparaty najniższej i częściowo średniej cenowej kategorii zaspokajany jest w dużej mierze przez producentów rosyjskich, natomiast preparaty wyższych kategorii cenowych sprowadzane są z zagranicy.

Wg danych Federalnej Służby Celnej FR w I kwartale 2014 r. Polski eksport do  Rosji w grupie „produkty farmaceutyczne” wyniósł 54 mln USD, odnotowując wzrost w porównaniu do I kw. 2013 r. o 5%. Jednak już w kwietniu odnotowano istotny spadek – o 12% do marca 2014 i aż o 23% do kwietnia ubiegłego roku.

Uczestnicy rynku

W marcu 2014 r. na rynku obecnych było 967 firm-producentów preparatów farmaceutycznych. Udział w rynku 10 największych producentów stnowił w marcu 2014 r. 37,38%.

Atrakcyjność dla polskich eksporterów

• -armaceutyczny rynek Rosji od lat plasuje się w dziesiątce największych na świecie,
• wysokie tempa wzrostu – 12% w I kwartale 2014 r. i prognozy wzrostu na poziomie 7-8% w latach 2015-2017,
• duży stopień uzależnienia od importu, który od lat pozstaje na podobnym poziomie – średnio 75% w skali roku; pomimo przyjęcia w 2008 r. przez rząd Rosji Strategi Rozwoju Przemysłu Farmaceutycznego do 2020 r., wydaje się mało prawdopodobne, by w ciągu najbliższych kilku lat  uzależnienie od importu istotnie się zmniejszyło,
• duży popyt na sprowadzane z zagranicy preparaty z wysokiej kategorii cenowej; niższa kategoria cenowa obsługiwana jest w większości przez rosyjskich producentów,
• uczestnicy rynku odnotowują pozytywne zmiany w przepisach prawnych – od 2010 r. trwa reforma ustawodawstwa w tym zakresie, w ramach której przyjęto m.in. zmiany do Ustawy „O obrocie środków leczniczych” i „O podstawach ochrony zdrowia obywateli FR”, wejście w życie na terenie Rosji z dniem 1 stycznia 2014 r. przepisów Światowej Organizacji Handlu dot. tzw. "dobrej praktyki produkcyjnej”, prace rządu nad utworzeniem systemu refundacji leków, który może wejść w życie w 2017 r..

Potencjał rynku rosyjskiego uwarunkowany jest również sytuacją demograficzną i preferencjami odbiorców. Do najważniejszych osobliwości pod tym względem zaliczyć należy:

• liczba potencjalnych odbiorców produktów farmaceutycznych = liczba ludności Rosji (ponad 140 mln mieszkańców),
• Rosjanie lubią przyjmować leki – poziom spożycia lekarstw w Rosji jest większy niż w krajach europejskich,
• zły stan systemu ochrony zdrowia (korupcja, niedofinansowanie służby zdrowia przekładające się na niski poziom obsługi pacjentów, złe wyposażenie gabinetów, kolejki do lekarzy itp.) oraz mentalność rosyjska sprawiają, że ludzie wolą leczyć się sami niż chodzić do lekarza,
• Rosjanie zwracają dużo uwagi na swoje zdrowie,
• trudne warunki klimatyczne w wielu regionach Rosji prowadzą do wielu schorzeń, często chronicznych (np. schorzenia układu oddechowego w St. Petersburgu)

Opracowanie: Zbigniew Ekiert, WPHI Moskwa

Źródło: moskwa.trade.gov.pl; Ambasada RP w Moskwie, Wydział Promocji Handlu i Inwestycji

Fot.: www.freeimages.com