Na pytania czym jest odporność, jak najlepiej ją wspierać oraz co na nią wpływa odpowiada dr n. med. Magdalena Arcimowicz.

Czym jest odporność?

Jest to zestaw różnorodnych mechanizmów, których zadaniem jest walka organizmu z patogenami - drobnoustrojami, takimi, jak: bakterie, wirusy, grzyby czy pasożyty. Mówimy wówczas o tzw. odporności przeciwzakaźnej. Układ immunologiczny spełnia ponadto istotne funkcje regulacyjne. Odporność dzielimy na naturalną (wrodzoną - przekazaną nam w genach) zwaną również swoistą oraz nabytą, która kształtuje się przez całe nasze życie poprzez kontakt z otoczeniem. Wrodzona odporność nie chroni nas przed wszystkimi chorobami, a co więcej – przeciwciała od matki zanikają w pierwszych miesiącach życia. Dlatego tak ważna jest tzw. pamięć immunologiczna, która kształtuje się w kontakcie z drobnoustrojami. To ona sprawia, że po ponownym spotkaniu opatogenów, nasz organizm potrafi je rozpoznać i wie, jak z nimi walczyć. 

Czy powinniśmy wspierać odporność?

Powinniśmy wspierać odporność, głównie dlatego, że na co dzień jej nie szanujemy.
Z najnowszego raportu „Nawracające infekcje a wspieranie odporności dzieci i dorosłych - www.wspierajodpornosc.pl” wynika, że 47% ankietowanych zaczyna wspierać swoją odporność dopiero po zauważeniu objawów choroby. To, że dzieci chorują, zwłaszcza w wieku żłobkowo - przedszkolnym, jest całkowicie naturalne, ale dbanie o kondycję zdrowotną malucha może wpływać na częstość infekcji i ich przebieg.  Jeżeli wykształcimy w dziecku pewne nawyki i przestrzegać będziemy kilku zasad, to w przyszłości rzadziej będziemy musieli korzystać z porad lekarza.  Prawidłowa dieta, aktywność fizyczna, unikanie przebywania w środowisku palaczy, hartowanie organizmu to niektóre czynniki wpływające korzystnie na układ odpornościowy człowieka.

Co wpływa na odporność?

Dziecko, które zaczyna chodzić do przedszkola lub żłobka częściej choruje, zwykle jest to około 8-10 zachorowań w okresie jesienno-zimowym. Przyczyn jest kilka: nowe środowisko i nowe drobnoustroje, z którymi dziecko dotychczas nie spotkało się, rozłąka z rodzicami, opuszczenie bezpiecznego domu rodzinnego ii związany z tym stres. Dane z raportu pokazują, że 100% dzieci w wieku 2-13 choruje co najmniej raz w roku. Najczęściej są to zachorowania dotyczące górnych dróg oddechowych (nosa, gardła), trwają około 7-10 dni. W około 90% przypadków są wywołane przez wirusy.  Dzieci z alergią łatwiej zapadają na zakażenia, chorują dłużej a przebieg infekcji może być silniejszy.

Nawracające infekcje rzeczywiście są istotnym problemem. Cieszy mnie wniosek płynący z przeprowadzonego raportu, iż to do lekarza, zwracają się przede wszystkim pacjenci, szukając odpowiedzi na pytanie, jak wesprzeć się w przypadku choroby i wspomagać swoją odporność.

Jakie są najskuteczniejsze metody wspierania odporności?

Istotne czynniki wspierające odporność to: zdrowy styl życia, unikanie używek, aktywność fizyczna, ograniczanie stresu, odpowiednia liczba godzin snu, unikanie ognisk infekcji. Warto też wspomagać preparatami pochodzenia naturalnego, roślinnego, ale o udokumentowanej skuteczności klinicznie, czyli lekami, a nie suplementami diety. U dzieci powinniśmy stosować zbilansowaną dietę, hartować, zapewniać duża ilość ruchu na świeżym powietrzu, izolować od dymu tytoniowego i w uzasadnionych przypadkach stosować leki wspomagające odporność.

Dr n. med. Magdalena Arcimowicz

Wybrane dane z Raportu 2017 „Nawracające infekcje a wspieranie odporności dzieci i dorosłych - www.wspierajodpornosc.pl”

Co z tą odpornością?

Aż 47% ankietowanych zaczyna wspierać swoją oporność dopiero po zaobserwowaniu pierwszych objawów choroby, a jedynie 37% regularnie dba o swój układ immunologiczny. Polacy postrzegają odporność organizmu jako naturalną tarczę oraz siłę organizmu do zwalczania wirusów i bakterii. Zdecydowana większość badanych osób (75%) jest zdania, że odporność organizmu zależna jest nie tylko od czynników genetycznych, ale też poza genetycznych.

Przeziębienie u dzieci

100% dzieci w wieku 2-13 lat choruje przynajmniej raz w roku. Częstotliwość zapadania na infekcje jest większa niż u osób dorosłych. Dzieci chodzące do żłobka lub przedszkola chorują częściej, niż dzieci, które nie korzystają z tych instytucji. 63% matek zaczyna wzmacniać system immunologiczny swoich dzieci w sezonie zwiększonej zachorowalności, najczęściej poprzez dietę bogatą w owoce i warzywa (71%), przyjmowanie witamin i mikroelementów (46%), zażywanie naturalnych produktów wspierających odporność (45%) oraz wspieranie flory bakteryjnej jelit poprzez stosowanie probiotyków (40%).
Środki farmakologiczne wybiera jedynie 17% ankietowanych. Zażywanie środków farmakologicznych na odporność wymienianie jest jako metoda wywołująca negatywne skutki uboczne.

Co decyduje o wyborze metody wspierania odporności?

Badani, zwłaszcza matki dzieci zapadających na infekcję częściej, podczas wyboru preparatu wzmacniającego system immunologiczny kierują się skutecznością działania (76%), rekomendacjami lekarza rodzinnego (87%) lub specjalisty (82%) oraz bezpieczeństwem dla zdrowia (82%).