Prawidłowa pielęgnacja skóry głowy może złagodzić zmiany i towarzyszące temu negatywne odczucia oraz skutki, przy najczęściej pojawiających się schorzeniach skórnych. Uwzględnianie w pielęgnacji włosów skóry głowy, większe skupienie na jej potrzebach to również jeden z silniejszych trendów dot. preparatów do codziennej kosmetyki włosów, który powiązany jest z ogólnym megatrendem związanym z tematyką: zdrowie i wellness. Hasła marketingowe bazujące na sformułowaniu: zdrowa skóra głowy, znajdują się na liście najczęściej stosowanych, zaraz po claimsach: zdrowe włosy, regeneracja uszkodzeń, nawilżenie. Konsumenci zaczęli zwracać więc większą uwagę na potrzeby skóry głowy, mimo że trudno jest samemu ocenić jej stan, wymagania ze względu na utrudniony dostęp i postawienie prawidłowej samooceny jej stanu. Wyzwaniem dla producentów kosmetyków zgodnie z aktualnymi potrzebami klientów jest zaoferowanie im produktów, które: ochronią skórę głowy przed niekorzystnym działaniem środowiska i ich wpływem na stan skóry głowy i włosów (stresującym trybem życia, ubogą dietą, zanieczyszczeniami) oraz starzeniem się, przy wykorzystaniu sprawdzonych, skutecznych i bezpiecznych składników aktywnych pochodzenia naturalnego. Są jednak osoby, które ze względu na problemy skóry głowy, o jej stan oraz zapewnienie jej prawidłowej pielęgnacji dbają już od dłuższego czasu.

Problemy z łupieżem

Łupież, zaliczany przez dermatologów do chorób, jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób skóry głowy. Polega on na przyspieszeniu keratynizacji komórek naskórka głowy, które to łącząc się ze sobą są widoczne gołym okiem. Wymieniamy trzy podstawowe przyczyny łupieżu: nadmierna aktywność grzyba Pityrosporum ovale, łojotok skóry oraz spadek odporności organizmu np. pod wpływem jego osłabienia czy stresu. Na rynku występuje wiele kosmetyków przeciwłupieżowych, głównie szamponów. Zawierają one przede wszystkim substancje hamujące rozwój Pityrosporum ovale, działające złuszczająco: Piroctone Olamine, pirytonian cynku, kwas salicylowy. Często w składzie kosmetyków przeciwłupieżowych znajdują substancje regulujące pracę gruczołów łojowych, m.in. pokrzywa, czarna rzodkiew, łopian, wierzba oraz składniki mikrobójcze, jak olejek z drzewa herbacianego czy tymol. Łupież często mylony jest przez klientów z nadmiernym łuszczeniem się naskórka spowodowanym suchością skóry. Dlatego też warto, aby wyrób przeciwłupieżowy posiadał także składniki o działaniu nawilżającym. Niejednokrotnie też przyczyną łupieżu jest łojotok owłosionej skóry głowy, który paradoksalnie może być konsekwencją jej odwodnienia. Potwierdza to konieczność stosowania produktów o działaniu nawilżającym, niezależnie od rodzaju problemu, który pojawił się na skórze głowy.

ŁZS

Łojotok często jest bagatelizowany, a nieleczony może powodować m.in. łupież, Łojotokowe Zapalenie Skóry (ŁZS), świąd, nadmierne wypadanie włosów. Prawidłowa pielęgnacja włosów i skóry głowy przy ŁZS powinna uwzględniać obecność substancji czynnych, które regulują prawidłową pracę gruczołów łojowych, wykazują działanie przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, łagodzące. Znaną rośliną wykorzystywaną w walce z łojotokiem oraz łojotokowym zapaleniem skóry głowy jest mydlnica lekarska, którą wykorzystuje się w produktach przeciwświądowych, przeciwłupieżowych, przeciwzapalnych oraz przeciwłojotokowych, również przy nadmiernym wypadaniu włosów. Przy zwalczaniu ŁZS warto wziąć pod uwagę szampony oraz emulsje, w skład których wchodzi dziegieć brzozowy, otrzymywany z kory brzozy. Jego działanie jest szerokie, dziegieć bowiem działa dezodorująco, przeciwgrzybicznie, hamuje swędzenie skóry, znieczula, miejscowo odkaża skórę, przy wyższych stężeniach posiada zdolności keratolityczne. Produkt przeznaczony do stosowania na skórę przy ŁZS powinien również zawierać składniki o działaniu przeciwzapalnym, łagodzącym, np. ekstrakt z ziela dziurawca, kory dębu, babki lancetowatej. Walka z łojotokiem i jego konsekwencjami nie jest łatwa oraz wymaga sporo czasu, jednak przy regularnej, świadomej pielęgnacji problem ten możliwy jest do zażegnania.

AZS

Atopowe Zapalenie Skóry to kolejna choroba, która dotyczy zarówno skóry ciała, jak i skóry głowy. Szacunkowo dotyka ona aż 20% populacji całego globu. Jak nazwa choroby wskazuje, często występuje stan zapalny, silny świąd skóry. Zależnie od fazy choroby objawy te mogą się nasilać bądź wyciszać. Pojawia się problem związany z zaburzeniem prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego oraz zmiany związane z fizjologią oraz budową skóry. Prawidłowa pielęgnacja włosów i skóry głowy przy atopii zakłada stosowanie bardzo delikatnych preparatów, szamponów opartych na bazie łagodnie oczyszczających włosy i skórę głowy detergentów, hipoalergicznych, zawierających jak najmniej składników potencjalnie alergennych (m.in. bez kompozycji zapachowej bądź kompozycją pozbawioną alergenów, bez barwników). Kosmetyki powinny zawierać substancje nawilżające, łagodzące, zmniejszające napięcie skóry, dyskomfort, które odbudują prawidłowy hydrolipidowy płaszcz ochronny skóry głowy, zmniejszając w ten sposób podatność skóry głowy na podrażnienia oraz alergie. Przy atopowej skórze głowy konsumenci jako najważniejszy produkt w pielęgnacji skóry głowy uznają szampony. W skład szamponów przeznaczonych do pielęgnacji wrażliwej skóry głowy wchodzą przede wszystkim składniki nawilżające, potencjalnie obojętne dla skóry głowy: gliceryna, D-panthenol, mocznik, alantoina, aminokwasy, sodium PCA, które wiążą i zatrzymują wodę w naskórku. Pacjenci często sięgają również po kosmetyki dla dzieci posiadające wiele emolientów, naturalnych olei bogatych w NNKT (Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe), w celu przywrócenia odpowiedniego natłuszczenia skóry głowy, wytworzenia filmu ochronnego zapobiegającego utracie wody, zniwelowania nadmiernego łuszczenia się naskórka. Jednym z rekomendowanych olejów jest olej tamanu, który regeneruje skórę, działa antybakteryjnie, zmniejsza podatność skóry na podrażnienia. Stosuje się go w produktach przeznaczonych do pielęgnacji skóry suchej, uszkodzonej oraz podrażnionej.

W celach natłuszczenia oraz odżywienia skóry głowy wykorzystuje się m.in. olej lniany, olej konopny. Cennym składnikiem jest lukrecja, która posiada właściwości silnie przeciwzapalne, reguluje proces keratynizacji, poprawia nawilżenie skóry głowy. Dezaktywuje syntezę prozapalnych prostaglandyn, a także aktywność działającej alergizująco hialuronidazy, zapobiegając i w ten sposób wzmożonemu wydzielaniu sebum oraz świądowi. Lukrecja ze względy na bardzo szeroki wachlarz wskazań do stosowania również wykorzystywana jest przy walce z inną chorobą skóry głowy – łupieżem. Innym składnikiem aktywnym wykorzystywanym przy wielu chorobach skórnych jest ichtiol, którego występują dwie odmiany – biały oraz szary, otrzymywany z wysokosiarkowych łupków bitumicznych. Ichtiol stosowany jest w dermatologii jako składnik preparatów przeznaczonych do łagodzenia zmian przy łupieżu, atopowym zapaleniu skóry, egzemie, łuszczycy, ponieważ działa keratolitycznie, grzybobójczo, przeciwłupieżowo, przeciwświądowo, przeciwobrzękowo, bakteriobójczo, przeciwłuszczycowo, zmniejsza wydzielanie sebum przez gruczoły łojowe, redukuje zaczerwienienie skóry, chroni przed promieniowaniem UV.

Cały artykuł dostępny w czasopiśmie "Przemysł Faramceutyczny" 1/2019