Wyniki zostały ogłoszone 9 marca 2019 r. w trakcie 14 Kongresu Europejskiej Organizacji Choroby Leśniowskiego-Crohn’a i Wrzodziejącego Zapalenia Jelita Grubego (ECCO) w Kopenhadze.[i]

Badanie VARSITY komentuje dr hab. n med. Maria Kłopocka z Katedry Gastroenterologii i Zaburzeń Odżywiania UMK w Toruniu, Collegium Medicum w Bydgoszczy i Szpitala Uniwersyteckiego nr 2 im dr J. Biziela: „Przedstawione podczas kongresu ECCO dane, zostały przyjęte z wielkim zainteresowaniem. Jest to pierwsze na świecie badanie bezpośrednio porównujące skuteczność i bezpieczeństwo działania leku biologicznego o działaniu ogólnoustrojowym, jakim jest adalimumab, należący do leków z grupy antagonistów TNFα, z lekiem biologicznym nowej generacji o selektywnym działaniu przeciwzapalnym w obrębie samego przewodu pokarmowego, jakim jest wedolizumab, w grupie pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego.”

Dr hab. Kłopocka stwierdziła ponadto: – „Wyniki badania wskazują, że wedolizumab jest statystycznie znamiennie skuteczniejszy w odniesieniu do uzyskania i utrzymania remisji klinicznej choroby oraz wygojenia błony śluzowej jelita w 52 tygodniu leczenia.” oraz dodaje: „Wnioski płynące z tego badania będą miały niewątpliwie wpływ na międzynarodowe rekomendacje i wytyczne, a w kolejnym etapie na praktykę kliniczną, co do optymalnego pod względem skuteczności i bezpieczeństwa postępowania terapeutycznego u pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego.”

VARSITY i to badanie fazy IIIb, podwójnie zaślepione i podwójnie zamaskowane, wieloośrodkowe z aktywnym komparatorem, w którym wzięli udział pacjenci z aktywnym, o umiarkowanym do ciężkiego nasileniem objawów, wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego (6 do 12 punktów w pełnej skali Mayo i ≥2 punktów w zakresie oceny w jej podskali endoskopowej), którzy nie odpowiedzieli na konwencjonalną terapię (NCT02497469; EudraCT 2015-000939-33).

25% osób z tej populacji było wcześniej eksponowane na leczenie antagonistą TNFα. Pacjentów randomizowano w stosunku 1:1 do dwóch grup: (1) otrzymującej aktywne leczenie vedolizumabem podawanym w postaci infuzji dożylnej (w dawce 300mg) wraz z placebo podawanym podskórnie lub do grupy (2) otrzymującej dożylnie infuzję placebo oraz podskórnie iniekcję aktywnego leku, czyli adalimumabu (dawkowanego 160/ 80/ 40mg).

Dawkowanie obu leków było standardowe i zgodne z zarejestrowanym schematem leczenia indukcyjnego i podtrzymującego. W żadnej z grup nie była dopuszczona eskalacja dawki. Pierwszorzędowym punktem końcowym była remisja kliniczna w 52 tygodniu leczenia definiowana jako ≤2 punkty w pełnej skali Mayo, a w żadnej jej podskali wynik nie mógł być >1.

Łącznie w 330 ośrodkach w 37 krajach randomizowano 769 pacjentów, którzy potem otrzymali przynajmniej jedną dawkę aktywnego leku, z czego n=383 otrzymało wedolizumab, a n=386 chorych otrzymało adalimumab. W tygodniu 52 istotnie statystycznie większy odsetek chorych leczonych wedolizumabem osiągnął remisję (pierwszorzędowy punkt końcowy) i wygojenie śluzówki.

W sumie w 52 tygodniu remisję kliniczną osiągnęło 31,3% (n=120/383) otrzymujących wedolizumab i 22,5% (n=87/386) otrzymujących adalimumab (p=0.0061). Wygojenie śluzówki (wynik podskali endoskopowej Mayo ≤1) w 52 tygodniu osiągnęło 39,7% (n=152/383) leczonych wedolizumabem i 27,7% (n=107/386) leczonych adalimumabem (p=0.0005).

Remisję bez stosowania glikokortykoidów 52 tygodniu leczenia uzyskało numerycznie, lecz nie statystycznie istotnie więcej pacjentów otrzymujących adalimumab.

W sumie u 62,7% i 69,2% leczonych odpowiednio vedolizumabem i adalimumabem wystąpiły działania niepożądane. Ciężkie działania niepożądane wystąpiły u 11,0% i 13,7% chorych leczonych odpowiednio wedolizumabem i adalimumabem.

Częstość zakażeń skorygowana czasem ekspozycji na lek wynosiła 33,5% i 43,5% w grupie otrzymującej odpowiednio wedolizumab i adalimumab. Tylko nieliczne zakażenia w obu grupach uznano za ciężkie.

– „Badanie VARSITY zajmuje się kluczowymi pytaniami dotyczącymi wyboru terapii biologicznej we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego” – powiedział dr Bruce E. Sands, główny badacz w badaniu VARSITY, kierujący Dr. Henry D. Janowitz Division of Gastroenterology w szpitalu Mount Sinai Hospital oraz Icahn School of Medicine at Mount Sinai w Nowym Jorku. – „Celem leczenia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego jest osiągnięcie remisji klinicznej i wygojenia śluzówki, a uzyskane wyniki wyraźnie podkreślają korzyści pod względem tych ważnych punktów końcowych płynące ze stosowania wedolizumabu w porównaniu z adalimumabem. Wyniki pokazały również mniejszą częstość występowania zdarzeń niepożądanych ogółem i ciężkich zdarzeń niepożądanych, w tym zakażeń, u pacjentów leczonych wedolizumabem w porównaniu z adalimumabem.”

Informacje o wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) to jedna z najczęstszych postaci nieswoistych chorób zapalnych jelit (NChZJ).[ii] WZJG to przewlekła, nawracająca, choroba zapalna przewodu pokarmowego, która ma często charakter postępujący i dotyczy w większości przypadków jedynie błony śluzowej jelita grubego.[iii],[iv] Pacjenci z WZJG często zgłaszają dyskomfort w jamie brzusznej oraz luźne stolce, w tym stolce z zawartością krwi lub ropy.iv,[v] Przyczyna rozwoju WZJG nie została do końca wyjaśniona, jednak najnowsze badania sugerują rolę czynników dziedzicznych, genetycznych, środowiskowych i/lub nieprawidłowej odpowiedzi immunologicznej na antygeny drobnoustrojów u osób z predyspozycjami genetycznymi.iv,[vi],[vii]

Przypisy

[i] Schreibber S., Peyrin-Biroulet L., Loftus, E. V. i wsp. VARSITY: A double-blind, double-dummy, randomised, controlled trial of vedolizumab versus adalimumab in patients with active ulcerative colitis. Praca przedstawiona podczas 14. Kongresu Europejskiej Organizacji Choroby Leśniowskiego-Crohna i Wrzodziejącego Zapalenia Jelita Grubego (ECCO), Kopenhaga, Dania. Prezentacja ustna #OP34; (NCT02497469)

https://www.ecco-ibd.eu/publications/congress-abstract-s/abstracts-2019/item/op34-varsity-a-double-blind-double-dummy-randomised-controlled-trial-of-vedolizumab-versus-adalimumab-in-patients-with-active-ulcerative-colitis.html

(sobota, 9 marca 2019 r., 09:40–09:50).

[ii] Baumgart D. C., Carding S. R. Inflammatory bowel disease: cause and immunobiology. Lancet. 2007;369:1627-1640.

[iii] Torres J., Billioud V., Sachar D. B. i wsp. Ulcerative colitis as a progressive disease: the forgotten evidence. Inflamm Bowel Dis. 2012;18:1356-1363.

[iv] Ordas I., Eckmann L., Talamini M. i wsp. Ulcerative colitis. Lancet. 2012;380:1606-1619.

[v] Sands B. E. From symptom to diagnosis: clinical distinctions among various forms of intestinal inflammation. Gastroenterology. 2004;126:1518-1532.

[vi] Henckaerts L., Pierik M., Joossens M. i wsp. Mutations in pattern recognition receptor genes modulate seroreactivity to microbial antigens in patients with inflammatory bowel disease. Gut. 2007;56:1536-1542.

[vii] Kaser A., Zeissig S., Blumberg R. S. Genes and environment: How will our concepts on the pathophysiology of IBD develop in the future? Dig Dis. 2010;28:395-405.