Konieczne są zmiany systemowe, dotyczące dostępu do bezpiecznego sprzętu medycznego w polskich szpitalach. Brak ujednoliconych standardów postępowania wobec zranień i zakłuć przyczynia się do bagatelizowania problemu. W poprzednim roku powstał raport dotyczący ogólnopolskiego badania „Implementacja Dyrektywy Rady 2010/32/UE w polskich szpitalach” który ukazał, że aż 40 proc. personelu pielęgniarskiego nie zgłasza incydentu dotyczącego zranienia lub zakłucia, a blisko 70 proc. podczas swojej pracy zraniło się nawet 5 razy. Na podstawie tego badania powstał raport opisujący aspekty prawne, które wpłyną na zwiększenie bezpieczeństwa w placówkach szpitalnych. Przykładem usprawnienia w obszarze bezpieczeństwa jest stworzenie centralnego, elektronicznego rejestru zranień i zakłuć, który pozwoli na monitorowanie bezpieczeństwa personelu medycznego oraz zwiększy efektywność nadzoru nad bezpieczeństwem stosowania określonych wyrobów medycznych. Usprawnienie mechanizmów ograniczy ryzyko w związku ze zranieniem i zakłuciem. Bieżący nadzór administracyjno-prawny nad rejestrem powinna sprawować Państwowa Inspekcja Pracy. Warto również zwrócić uwagę na dobre praktyki dotyczące zamówień publicznych uwzględniając bezpieczny sprzęt, który zapewni możliwie najbezpieczniejsze środowisko pracy oraz zapobiegnie zranieniom pracowników wskutek stosowania ostrych narzędzi medycznych. Wymienione rekomendacje wymagają zmian na poziomie ustawowym.

„Bezpieczeństwo jest najważniejsze na każdym etapie leczenia pacjenta. Od 2013 roku obowiązuje Dyrektywa Rady 2010/32/EU, za której implementację odpowiada Ministerstwo Zdrowia. Nakłada ona na dyrekcje placówek ochrony zdrowia obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznego kontaktu z ostrymi narzędziami. Wyroby medyczne służące do cięcia, czy kłucia powinny być wyposażone w zabezpieczenia chroniące przed zranieniem, a pracownicy muszą odbywać regularne szkolenia z ich bezpiecznego użytkowania. Powinniśmy zmienić wiele, aby polepszyć warunki pracy personelu pielęgniarskiego” – mówi Paweł Witt, Prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki.

Pracodawca ma obowiązek wprowadzić wewnętrzne procedury w celu zapewnienia kompleksowej rejestracji wypadków. W szczególności należy dokumentować wszystkie zranienia i zakłucia oraz pozostałe przypadki, które należy zgłaszać w placówce wskazanej przez pracodawcę. Wprowadzenie szczegółowych wytycznych, pozwoli na dokładniejsze monitorowanie i rejestrowanie przypadków zranień i zakłuć oraz pokaże pracownikom jak postępować w danej sytuacji. Ocena ryzyka narażenia pracownika powinna być zgodna z Rozporządzeniem o zapobieganiu zranieniom i zakłuciom. Wytyczne powinny precyzyjnie wskazywać jak należy kwalifikować ryzyko i jakie zabezpieczenia należy obowiązkowo wprowadzać w przypadku wystąpienia danego wypadku. Mogą też zawierać wykaz konkretnych sytuacji, w których stosujemy określone zabezpieczenia, w tym wyroby medyczne zawierające mechanizmy przeciw zakłuciom i zranieniom.

„Wprowadzenie elektronicznej rejestracji ds. zranień i zakłuć, uproszczony schemat zgłaszania incydentu, ale również dostęp do bezpiecznego sprzętu medycznego, pozwolą ograniczyć liczbę zakłuć i zranień do minimum. Pomoże to wykluczyć stres i niepokój, które znacznie komplikują realizowanie codziennych obowiązków pielęgniarskich” – podkreśla Mariola Łodzińska, wiceprezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.

Wprowadzenie rozwiązań systemowych zwiększy również świadomość ryzyka jakie niesie za sobą zakłucie sprzętem medycznym oraz ukaże jak ważny jest obowiązek zgłaszania takich przypadków, aby zapewnić służbie zdrowia lepszy dostęp do bezpiecznych rozwiązań. Bezpieczny personel to bezpieczny szpital i bezpieczny pacjent.

„Należy prognozować, że m.in. uszczelnienie systemu nadzoru nad zranieniami i zakłuciami w podmiotach leczniczych, zwłaszcza w szpitalach, istotnie wpłynie na poprawę sytuacji epidemiologicznej w zakresie zakażeń szpitalnych, która zajmuje miejsce priorytetowe w działaniach Państwowej Inspekcji Sanitarnej” – stwierdziła Izabela Kucharska, Zastępca Głównego Inspektora Sanitarnego.