Picie małej czarnej zapoczątkowano w Jemenie w XV wieku, chociaż kawa znana była ludziom już od tysiącleci. Do Polski kawa trafiła w XIX wieku i z roku na rok pijemy jej podobno coraz więcej. Czy to dobrze? Czy kawa służy naszemu zdrowiu? Na to pytanie starają się odpowiedzieć naukowcy z całego świata. Badań na ten temat jest tak wiele, że brytyjski magazyn naukowy British Medical Journal postanowił stworzyć raport podsumowujący stan wiedzy naukowej na temat picia kawy. Oto co z niego wynika, dla nas, zwykłych śmiertelników zakochanych w małej czarnej.

Zalety picia kawy

- Ze względu na zawartość kofeiny kawa ma właściwości pobudzające. Najlepiej pić ją rano. W ciągu 30-60 minut od opróżnienia filiżanki, kofeina dociera do mózgu i działa z największą mocą. Kofeina, podobnie jak adrenalina mobilizuje i dodaje sił.

- Kawa czarna lub z dodatkiem mleka polecana jest osobom z niskim ciśnieniem – zawarta w niej kofeina przyspiesza rytm pracy serca i dzięki temu podnosi ciśnienie krwi.

- Kofeina usprawnia pamięć i ułatwia znacznie koncentrację. Filiżanka czarnego napoju jest wskazana w okresach dużego wysiłku intelektualnego.

- Kawa ziarnista zawiera kwas chlorogenowy, który jest bardzo silnym antyutleniaczem. Tego rodzaju związki zapobiegają stanom zapalnym w organizmie, ułatwiają radzenie sobie ze stresem, a w dłuższej perspektywie powstrzymują procesy starzenia się organizmu.

- Jak potwierdza raport BMJ: kawa zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia zawału serca i śmierci z przyczyn sercowo-naczyniowych. Oczywiście pod warunkiem, że pijemy maksymalnie 3-4 filiżanki kawy dziennie. Przyjmuje się, że średnia zawartość kofeiny w filiżance kawy to około 95 mg, chociaż w praktyce wygląda to różnie. Każdy sam musi znać swój limit, jeśli chodzi o kofeinę i nie przesadzać z kawą.

- Dzięki dużej zawartości kwasu chlorogenowego (którego najwięcej jest w zielonej kawie) osoby pijące kawę regularnie rzadziej chorują na czerniaka, raka prostaty, czy np. raka żołądka. Warto pamiętać, że kawa nie jest jedynym źródłem antyutleniaczy w naszej diecie. Można znaleźć je także w wielu owocach i warzywach.

- Kofeina zapobiega otłuszczeniu wątroby i chorobom, które mogłyby z tego wynikać.

- Zawarta w kawie kofeina obniża poziom histaminy, która z kolei odpowiedzialna jest za powstawanie reakcji alergicznych. Kawa wskazana jest zatem w zapobieganiu alergiom.

- W ostatnich latach wiele mówi się o pozytywnym wpływie picia kawy, jeśli chodzi o chorobę Parkinsona. Kofeina podobno zapobiega i łagodzi objawy tej choroby. Jej pozytywne działanie zanotowano również w chorobie Alzheimera.

- Kofeina rozszerza oskrzela i jest przydatna w leczeniu astmy oskrzelowej. Kawa zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2. Odnotowano ponadto jej pozytywny wpływ w leczeniu depresji. Picie kawy sprzyja odchudzaniu ponieważ przyspiesza metabolizm.

- Ciekawostką jest fakt, że kawa bezkofeinowa nie traci wiele, jeśli chodzi o właściwości prozdrowotne w porównaniu ze zwykłą kawą. Kawa bez kofeiny zalecana jest osobom ciepiącym na tzw. refluks.

 

Kawa i choroby, czyli kiedy unikać kawy, ze względów zdrowotnych?

Mimo że kawa w wysokich stężeniach jest szkodliwą, naukowcy ustalili, że w niewielkich dawkach nie szkodzi. Wyjątków jest zaledwie kilka i oto one:

- Kawy powinny unikać osoby nerwowe, ponieważ kofeina działa pobudzająco. Nie jest wskazana w stanach niepokoju, stanach lękowych, ponieważ może intensyfikować nieprzyjemne doznania.

- Na dłuższą metę do picia kawy łatwo się przyzwyczaić, a „odwyk” może trwać nawet do 3 dni. W międzyczasie namiętni miłośnicy kawy mogą cierpieć na bóle głowy, ospałość, trudności w koncentracji.

- Kofeiny powinny unikać kobiety w ciąży, na które kofeina działa mocniej niż zazwyczaj. Może przyczynić się do przedwczesnego porodu, zbyt niskiej wagi ciała noworodka, a w skrajnych wypadkach nawet do poronienia. Maksymalna dawka kofeiny dla przyszłej mamy to około 200 mg.

- Kofeina nie jest wskazana również mamom karmiącym piersiom. Jej pobudzające właściwości przenikają do mleka i oddziałują na niemowlę. Objawy są łatwe do zauważania: maluch jest nerwowy i zwyczajnie nie może zasnąć.

- Osoby, które mają problemy z bezsennością, powinny unikać picia kawy po godzinie 16.00, jeśli około 22.00 chcą położyć się do łóżka. Nasz organizm potrzebuje mniej więcej 6 godzin na zneutralizowanie kofeiny. Tutaj, znów duże znaczenie mają indywidualne predyspozycje. Są osoby tak wrażliwe na działanie kofeiny, że powinny ograniczyć się do porannej filiżanki lub wręcz nie pić jej wcale.

Warto pamiętać, że przeciętny dzienny limit konsumpcji kofeiny to około 5-7mg/kg masy ciała, zależnie od indywidualnej wrażliwości naszego organizmu. Picie więcej niż 5 kaw dziennie, co w praktyce oznacza ponad 500 mg kofeiny – może być niebezpieczne dla zdrowia. Kofeina działa jak trucizna w dawce około 10g, co oznaczałoby wypicie 80-100 filiżanek małej czarnej. To na szczęście nikomu się jeszcze nie udało. Warto również pamiętać, że kawa, przede wszystkim, nie jest lekiem, nie zwalczy chorób bezpośrednio, i należy ją pić z umiarem, uwzględniając indywidualne predyspozycje. 

Więcej informacji:

https://www.youtube.com/watch?v=Mnid6D1l1Ck

https://www.youtube.com/watch?v=j805qJJajmM