Czynniki środowiskowe mogą sprzyjać osłabieniu bariery naskórkowej nawet w przypadku zdrowej skóry. W przypadku osób z AZS ze względu na nieprawidłową budowę naskórka – funkcja ochronna skóry jest zaburzona, a to prowadzi do wielu negatywnych objawów. Zacznijmy jednak od krótkiego wyjaśnienia czym różni się skóra zdrowa od atopowej?

U osób z AZS mutacja genu sprawia, że dochodzi do zaburzenia w wytwarzaniu filagryny, czyli białka tworzącego spoiwo keratynocytów. Niedobór filagryny prowadzi do zmniejszonego nawodnienia warstwy rogowej i zwiększonej przeznaskórkowej utraty wody.

Niedobór mocznika w skórze atopowej przyczynia się do zwiększonej przeznaskórkowej utraty wody, doprowadzając do suchości skóry.

Niedobór ceramidów powoduje uszkodzenie warstwy hydro-lipidowej, stanowiącej linię obrony przed czynnikami zewnętrznymi, a dodatkowo wpływa na zmniejszenie poziomu nawodnienia skóry.

„Defekt bariery naskórkowej u chorych na AZS to nie tylko suchość i świąd skóry, ale także zwiększona wrażliwość na czynniki drażniące i alergizujące. Nawet niewielka dawka alergenu może sprawić, że organizm chorego zaczyna produkować nadmierne ilości przeciwciał IgE i w efekcie pojawia się reakcja alergiczna. Przy uszkodzonej barierze hydro-lipidowej w ASZ bardzo łatwo dochodzi do kolonizacji skóry oraz nadkażeń bakteryjnych zmian atopowych.” mówi dermatolog, dr n. med. Paulina Kiluk.

Podstawą pielęgnacji u osób z AZS jest odbudowa bariery naskórkowej. Możemy to osiągnąć sięgając po odpowiednie dermokosmetyki i systematycznie dbając o kondycję skóry. Sezon grzewczy, który negatywnie wpływa na poziom nawilżenia nawet u zdrowej skóry, dla atopika stanowi szczególne wyzwanie. Kluczowe znaczenie ma regularne nawilżanie i natłuszczanie, ale także delikatne oczyszczanie, które usunie zanieczyszczenia, bez pozbawiania skóry płaszcza lipidowego.

O czym warto pamiętać?

Nawet gdy pogoda za oknem zachęca do długiej i gorącej kąpieli - zrezygnujmy z niej na rzecz prysznica lub krótkiej kąpieli w niezbyt gorącej wodzie, najlepiej z dodatkiem emolientów. Gorąca woda „wypłukuje” lipidy z warstwy rogowej naskórka, tym samym może zaostrzyć chorobę.

Zamiast tradycyjnych mydeł i silnych środków do oczyszczania stosujmy delikatne środki myjące, które zachowują równowagę mikrobiomu i nie wysuszają skóry.

Po kąpieli ciało delikatnie osuszamy, bez tarcia skóry i od razu nakładamy balsam lub mleczko, aby zadbać o warstwę ochronną.

Szukajmy kosmetyków, które zawierają w sobie emolienty aktywne, czyli substancje, które zostaną wykorzystane do utworzenia płaszcza lipidowego skóry, takie jak bogate w kwasy tłuszczowe oleje roślinne, a także substancje o działaniu kojącym, np. pantenol oraz o właściwościach antybakteryjnych i przeciwzapalnych, takie jak: alantoina lub aloes, które docenimy również za działanie przyspieszające regeneracje naskórka. W pielęgnacji skóry atopowej świetnie się sprawdza także mocznik. W niskim stężeniu pomaga utrzymać odpowiedni poziom nawilżenia, a dodatkowo działa przeciwświądowo i przeciwzapalnie oraz zwiększa poziom enzymów syntetyzujących lipidy, uczestniczące w tworzeniu naturalnej bariery ochronnej skóry.

W jego składzie znajdziesz: mleczan sodu, który utrzymuje odpowiedni poziom wilgoci, mocznik, który wiąże wodę w skórze, dzięki czemu działa intensywnie nawilżająco i sprawia, że skóra staje się bardziej jędrna i gładka, pantenol, który koi podrażnienia, a jednocześnie działa przeciwzapalnie i wpływa na regenerację skóry, a także tokofenol, który zwiększa elastyczność, działa ochronnie oraz łagodzi podrażnienia. Balsam zalecany jest dla skóry suchej, podrażnionej i bardzo wrażliwej skóry, również skóry atopowej czy z łuszczycą. Regularnie stosowany pomaga odbudować barierę hydro-lipidową naskórka.

Ważnym elementem dbania o skórę atopową jest unikanie czynników wpływających na zaostrzenie choroby. Czego unikać?

• ubrań z wełny (nawet jeśli pogoda za oknem zachęca, aby sięgnąć po wełniany sweter), a także tkanin syntetycznych i materiałów o szorstkiej fakturze,
• alergenów (np. alergizującej sierści zwierząt),
• konserwantów i polepszaczy smaku w diecie.

W miarę możliwości starajmy się także unikać stresu. Hormony stresu negatywnie wpływają na barierę naskórkową, w efekcie czego zaostrzają objawy choroby.