W tegoroczną inicjatywę zaangażowało się 60 gabinetów z 14 województw i 34 miast i wciąż dochodzą nowe. Lista gabinetów dostępna jest na stronie: https://www.tydzienjaskry.pl/lista-gabinetow.

Jaskra może dotyczyć każdego

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje, że jaskra jest drugą po zaćmie najczęstszą przyczyną ślepoty w krajach rozwiniętych. Jest dużo groźniejsza, ponieważ utrata wzroku jest nieodwracalna. W Polsce problem jaskry może dotyczyć ok. 800 tys.-1 mln osób. Szacuje się, że nawet połowa chorujących nie zostało do tej pory zdiagnozowanych. Powodem jest bezobjawowy przebieg choroby  i niska świadomość społeczna. Polacy zbyt rzadko poddają się badaniom okulistycznym, a jaskra w 90% przypadków przebiega bez uchwytnych dolegliwości. Zachorować może każdy, a zapadalność wzrasta z wiekiem.

- Powody rozwoju jaskry mogą być różne. Choć może na nią zachorować każdy, istnieją jednak czynniki zwiększające ryzyko jej wystąpienia. Na zachorowanie zdecydowanie bardziej narażone są osoby, u których w rodzinie zdarzały się już wcześniej przypadki choroby. Do grupy szczególnego ryzyka należą też osoby powyżej 35. roku życia, szczególnie z niskim ciśnieniem tętniczym, cierpiące na krótkowzroczność, migrenowe bóle głowy czy chorujące na przewlekłe schorzenia, takie jak miażdżyca i cukrzyca. Ryzyko zwiększa także palenie papierosów. Należy jednak pamiętać, że nawet gdy nie zaliczamy się do żadnej z wymienionych grup, także możemy zachorować na jaskrę. Każdy z nas powinien więc przynajmniej raz na dwa lata odwiedzić okulistę w celu badań profilaktycznych, a osoby znajdujące się w grupach podwyższonego ryzyka powinny kontrolować wzrok nawet co rok. – mówi prof. dr hab. n. med. Jacek P. Szaflik, Prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego.

Bezobjawowy przebieg choroby – kluczowa jest wczesna diagnostyka

Jaskra powoduje stopniowe niszczenie nerwu wzrokowego, co ostatecznie doprowadza do nieodwracalnej ślepoty. W Polsce wiele przypadków tej choroby wykrywane jest zbyt późno. Często za późno by uratować wzrok. Aby zapobiec tym sytuacjom Polskie Towarzystwo Okulistyczne już po raz szósty zaprasza do skorzystania z badań przesiewowych zorganizowanych z okazji obchodów Światowego Tygodnia Jaskry. Na wizytę mogą zgłosić się wszyscy chętni, którzy nie odwiedzili okulisty przez co najmniej rok i nie mają zdiagnozowanego tego schorzenia. Badania są bezpłatne dla osób, które zarejestrowały się telefonicznie w terminach wskazanych przez gabinety. Pacjenci nie potrzebują skierowania do okulisty.

-W pierwszym okresie jaskra nie daje objawów, niszczy jednak nerw wzrokowy. Gdy pacjent zauważa, że gorzej widzi, uszkodzenie nerwu wzrokowego przekracza już zazwyczaj 60 proc. Pozostaje wówczas tylko 40 proc. nerwu, który musimy chronić i leczyć. Utracie wzroku można zapobiec tylko dzięki regularnym wizytom u okulisty, a co za tym idzie - wcześnie postawionej diagnozie i niezwłocznie wdrożonemu leczeniu. Jeśli jaskrę wykryje się wcześnie, wówczas leczenie oparte jest głównie na podawaniu kropli do oczu. W bardziej zaawansowanych stadiach choroby leczenie jest trudniejsze, rokowania gorsze, a ryzyko ostatecznej utraty widzenia znacznie większe. Dlatego tak ważne są badania przesiewowe w tym kierunku. – kontynuuje prof. dr hab. n. med. Jacek P. Szaflik.

Dotychczasowe edycje akcji cieszyły się dużym zainteresowaniem, dzięki czemu duża część pacjentów została skierowana na dalsze konsultacje w kierunku jaskry. Szybkie rozpoznanie schorzenia oraz wykonanie specjalistycznych badań może zapobiec całkowitej utracie wzroku.

- W moim przypadku choroba nie dawała żadnych, zauważalnych objawów. Zdolność widzenia zachowuję dzięki wczesnemu rozpoznaniu tej choroby. Profilaktyczna wizyta u okulisty to tak naprawdę jedyna skuteczna droga do jej powstrzymania. Tylko wówczas można stwierdzić zwiększone ciśnienie wewnątrzgałkowe i szybko wdrożyć leczenie. Tak było też w moim przypadku.  Z własnego doświadczenia wiem, że decyzje o wykonaniu badań czy podjęciu leczenia farmakologicznego mogą być bardzo stresujące. Czasami trudno je podjąć. Pogodzenie się z postawioną diagnozą często wymaga czasu. Musimy jednak pamiętać, że w tym przypadku działa on na naszą niekorzyść i zazwyczaj wiąże się z nieodwracalnymi uszkodzeniami. Mogę Państwa zapewnić, że pokonanie lęku i rozpoczęcie procesu leczenia uratowało mój wzrok. Przeszedłem wiele etapów leczenia, także operacyjnych, ale dziś widzę i to jest najważniejsze. Chciałbym też zwrócić uwagę na fakt, że jaskra może mieć podłoże genetyczne. Zdiagnozowanie jej u siebie może ochronić także zdrowie naszych bliskich. Jako osoba, która żyje z tą chorobą jestem głęboko przekonany, że akcja Polscy Okuliści Kontra Jaskra to inicjatywa, którą szczególnie warto nagłaśniać i promować. Tak, aby jak najwięcej osób się o niej dowiedziało. W wielu przypadkach, gdyby ta podstępna choroba została rozpoznana wcześniej, pacjenci nie zmagaliby się z tak poważnymi konsekwencjami uszkodzenia nerwu wzrokowego. Gorąco namawiam wszystkich do skorzystania z możliwości darmowych badań przesiewowych. Tylko regularne wizyty u lekarza oraz wcześnie postawiona diagnoza są w stanie uratować Państwa wzrok. Jaskra nie odchodzi – można ją tylko powstrzymywać – im wcześniej to zrobimy tym większe mamy szanse, że zachowamy zdolność widzenia do końca życia - mówi Pan Dariusz Młotkiewicz, prawnik.

Jaskra nie poczeka! Zbadaj się.

W dobie pandemii Covid-19 pacjenci często obawiają się wizyt w placówkach medycznych, odkładają więc w czasie zabiegi czy badania profilaktyczne. Inicjatywa Polscy Okuliści Kontra Jaskra ma m.in. na celu uświadomienie społeczeństwu, że takie podejście jest dużym problemem, a w przypadku schorzeń oczu trzeba działać szybko, ponieważ jaskra nie poczeka.

- W poprzednich edycjach akcji „Polscy okuliści kontra jaskra” przebadaliśmy ponad 13 000 pacjentów. Aż 40 procent z nich zostało skierowanych do dalszej diagnostyki jaskry. To dla nas najlepszy dowód na zasadność realizacji tej akcji. Udostępnianie pacjentom bezpłatnych badań w kierunku wczesnego wykrycia jaskry to bardzo ważny krok w walce z tą podstępną i nie dającą charakterystycznych objawów chorobą. Uważam, że tego rodzaju akcje są jeszcze bardziej potrzebne w aktualnym czasie, gdy z powodu pandemii Covid-19, inne choroby zeszły na dalszy plan. Z danych wynika, że obecnie społeczeństwo częściej rezygnuje z wizyt lekarskich i zabiegów medycznych lub nawet przerywa leczenie. Nie należy się jednak bać – placówki z pewnością zadbają o Państwa bezpieczeństwo w czasie badań, m.in. poprzez dezynfekcję sprzętu okulistycznego po każdym pacjencie. Musimy pamiętać, że inne choroby nie poczekają do końca pandemii. Serdecznie zapraszam więc wszystkich Państwa do skorzystania z możliwości jaką Polskie Towarzystwo Okulistyczne przy współpracy z zaangażowanymi w całym kraju placówkami otwiera przed Państwem. Zachęcam Państwa do wykonania darmowych badań przesiewowych w kierunku jaskry podczas tegorocznych obchodów Tygodnia Jaskry.  – podsumowuje prof. Szaflik.

***

„Polscy okuliści kontra jaskra” to projekt realizowany od 2017 roku przez Polskie Towarzystwo Okulistyczne (PTO) oraz Sekcję Jaskry PTO, przy współudziale Polskiego Związku Niewidomych. Więcej informacji: https://www.tydzienjaskry.pl/