Cukrzyca jest jedną z najczęściej występujących w Polsce chorób przewlekłych – ocenia się, że cierpi na nią ponad 3 miliony Polaków, z czego tylko ok. 2 miliony osób jest świadomych swojej choroby i objętych opieką lekarską. Choroba ta jest przyczyną groźnych powikłań, które mogą prowadzić do trwałej niepełnosprawności lub śmierci chorego.

Obciążenie gospodarki kosztami cukrzycy jest bardzo ważnym i niedocenianym aspektem tej choroby. Na poważne skutki ekonomiczne cukrzycy składają się zarówno koszty bezpośrednie, związane z leczeniem powikłań, hospitalizacji, jak i koszty pośrednie, wynikające z absencji w pracy, niepełnosprawności, wcześniejszej śmiertelności i związanymi z nimi stratami produktywności. Dlatego nowoczesne i skuteczne leczenie farmakologiczne zapobiega powikłaniom, wydłuża życie chorych oraz ich aktywność zawodową, obniża koszty hospitalizacji i koszty społeczne, takie jak renty czy opieka nad przewlekle chorymi. Właściwe leczenie cukrzycy jest warunkiem koniecznym ograniczenia kosztów społecznych ekonomicznych epidemii tej choroby.

Wydatki publiczne na leczenie cukrzycy należą w Polsce do najniższych w Unii Europejskiej. Według IDF Diabetes Atlas 2013 w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynoszą one 1037 USD i są ok. 10 razy niższe niż w prowadzącej w rankingu Norwegii.

Zdaniem Stefana Bogusławskiego, Partnera Zarządzającego firmy doradczej Sequence, skuteczne leczenie cukrzycy jest jednym z największych wyzwań zdrowia publicznego w Polsce. – Po wprowadzeniu w życie nowych regulacji refundacyjnych znacząco spadł poziom wydatków płatnika publicznego na refundację w aptekach otwartych. Wydatki te w 2013 roku kształtowały się na poziomie o 1 mld zł niższym niż zakładał plan NFZ na ten rok i ok. 1,5 mld zł niższym niż w 2011 roku. Niestety oszczędności NFZ nie przekładają się na poprawę sytuacji polskich pacjentów z cukrzycą – mówi Stefan Bogusławski.

Warto zaznaczyć, że spadek wydatków na leczenie i diagnostykę cukrzycy w największym stopniu przyczynił się do obniżenia kwoty refundacji.

Wydatki refundacyjne na najważniejsze grupy produktów stosowane w leczeniu i diagnostyce cukrzycy

Spośród leków stosowanych w leczeniu cukrzycy, w ciągu ostatnich 2 lat objęto refundacją jedną nową grupę insulin (tzw. długodziałające analogi insuliny) i rozszerzono zakres wskazań refundacyjnych dla metforminy.

Metformina, lek z grupy doustnych preparatów przeciwcukrzycowych, od maja 2013 roku jest refundowana dla szerszego zakresu wskazań, m.in. w przypadku nieprawidłowej tolerancji glukozy (stan przedcukrzycowy). Nie wpłynęło to jednak ani na wzrost liczby refundowanych opakowań, ani na znaczący wzrost wydatków refundacyjnych.

Długodziałające analogi insuliny (LAA) zostały objęte refundacją w lipcu 2012 roku dla pacjentów z cukrzycą typu I, a następnie we wrześniu 2013 dla wybranej, ograniczonej grupy pacjentów z cukrzycą typu II.

Analogi stosuje się w Polsce znaczniej rzadziej niż w innych krajach europejskich. Wynika to z faktu, że w naszym kraju kryteria refundacji są bardziej restrykcyjne – wyłącznie chorzy z cukrzycą  typu I oraz ograniczona grupa z cukrzycą typu II korzysta z refundacji nowoczesnych leków. Warto zaznaczyć, że 90% pacjentów diabetologicznych, to chorzy na cukrzycę typu II.    

Wydatki na refundację leczenia i diagnostyki cukrzycy w 2013 roku były o prawie 360 mln niższe niż w 2011 roku. Wydatki NFZ związane z rozszerzeniem wskazań dla metforminy oraz wprowadzeniem LAA wyniosły w roku 2013 zaledwie 39 mln zł. W porównaniu z oszczędnościami wygenerowanymi w tej grupie terapeutycznej – 360 mln zł – stanowi niewielki procent.

Warto jednak podkreślić, że trwałe obniżenie wydatków płatnika publicznego na refundację w aptekach daje przestrzeń na dalsze, przemyślane wprowadzanie do farmakoterapii nowych leków, poszerzanie wskazań dla leków już refundowanych, a także rozwijanie systemu wczesnego wykrywania cukrzycy oraz wspomagania pacjentów w zarządzaniu chorobą.

Źródło: informacja prasowa

Fot.: BMP'