– Profilaktyka ma fundamentalne znaczenie dla dobrego samopoczucia oraz jakości życia. Pomimo tego, 85 proc. Europejczyków nie ma dostępu do odpowiedniej prewencyjnej opieki zdrowotnej. Niepokojący jest również fakt, że Europejczycy ze względu na inflację ograniczają wydatki na swoje zdrowie.

STADA Health Report: Badanie reprezentatywne przeprowadzone przez Human8 Consulting na zlecenie STADA.
Ramy czasowe badań:Od marca do kwietnia 2023 r.

Próba: Około 2,000 respondentów z Austrii, Belgii, Czech, Francji, Niemiec, Włoch, Kazachstanu, Holandii, Polski, Portugalii, Rumunii, Serbii, Hiszpanii, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii i Uzbekistanu. 

Są też dobre wiadomości – w ciągu ubiegłego roku aż 73 proc. Europejczyków zaczęło lepiej dbać o siebie. Aby poprawić stan zdrowia respondenci sięgnęli m. in. po odpowiednią dietę i zwiększyli spożycie witamin. Ponadto, samopoczucie psychiczne, w porównaniu z 2022 rokiem, uległo poprawie o dziesięć punktów procentowych na całym kontynencie.

To jedynie kilka spostrzeżeń z najnowszego STADA Health Report 2023 przeprowadzonego wśród 32 tys. respondentów z 16 europejskich krajów, w tym z Polski.

– Raport STADA Health Report jest nie tylko naszym unikalnym wkładem w lepszą opiekę zdrowotną poprzez wiarygodne i zweryfikowane dane, ale również pozwala nam bezpośrednio realizować cel firmy, jakim jest dbanie o zdrowie ludzi jako zaufany partner. Spostrzeżenia przedstawione w raporcie powinny stanowić sygnał ostrzegawczy w zakresie poprawy profilaktyki zdrowotnej, promowania samoopieki i modernizacji systemów opieki zdrowotnej poprzez cyfryzację – mówi Peter Goldschmidt, Prezes Zarządu STADA.

– Dzięki tysiącom naukowo zweryfikowanych danych pochodzących z reprezentatywnej próby 32 tysięcy Europejczyków, raport STADA Health Report zapewnia interesariuszom całego systemu opieki zdrowotnej praktyczny wgląd w kluczowe kwestie – dodała Magali Geens, dyrektor zarządzająca EMEA w Human8, firmie konsultingowej zajmującej się badaniami rynku, która przeprowadziła niezależne badanie dla STADA.

Profilaktyka: Europejczycy nie traktują jej wystarczająco poważnie

Regularne wizyty u dentysty, ginekologa czy też badania przesiewowe w kierunku raka skóry – choć terminy badań lekarskich mają tendencje do szybkiego nawarstwiania się, warto wykonywać je cyklicznie. STADA Health Report 2023 wskazuje – mimo, że badania profilaktyczne mają kluczowe znaczenie dla zdrowia, Europejczycy nie traktują tej kwestii wystarczająco poważnie.

Czterech na dziesięciu Europejczyków (42 proc.) nie wykonuje żadnych badań profilaktycznych, a tylko 15 proc. stwierdziło, że uczestniczy we wszystkich istotnych wizytach.  Godnym naśladowania przykładem dla pozostałych państw Europy może być Holandia (32 proc.) i Wielka Brytania (31 proc.) – tam wskazany procent osób wykonuje regularnie wszystkie niezbędne badania w zakresie profilaktyki. Z kolei Serbia i Polska (62 proc.), a także Rumunia (60 proc.) zmierzają w zupełnie przeciwnym kierunku – niemal 2/3 obywateli tych krajów nie chodzi na żadne badania kontrolne. Co zaskakujące, nie ma w tym przypadku znaczenia wiek, gdyż frekwencja wzrasta nieznacznie tylko wśród osób od 44. roku życia. Zauważalna jest natomiast różnica, jeśli chodzi o płeć respondentów, ponieważ na badania profilaktyczne rzadziej chodzą mężczyźni (53 proc.) niż kobiety (62 proc.).

Ponadto, tylko jeden na dziesięciu (10 proc.) mężczyzn poddaje się badaniom przesiewowym w kierunku raka jąder, podczas gdy jedynie połowa kobiet (50 proc.) wykonuje badania w kierunku raka piersi. Regularne wizyty ginekologiczne odbywają więcej niż dwie na trzy Europejki (68 proc.), a prawie połowa (46 proc.) mężczyzn powyżej 55 lat uczestniczy w badaniach przesiewowych prostaty.

– Należy zauważyć, że pandemia, jak również trwająca wojna w Ukrainie i inflacja nie pozostają bez wpływu nie tylko na ogólny stan zdrowia Polaków i Europejczyków, ale również ich podejście do profilaktyki i zadowolenie z systemów służby zdrowia. Niestety w niechlubnej czołówce narodów wykonujących najrzadziej badania profilaktyczne znaleźli się Polacy. Jednak STADA Health Report 2023 prezentuje również czynniki stanowiące najczęstsze bariery przed wykonywaniem regularnych badań, dlatego jako STADA jesteśmy gotowi do współpracy z naszymi partnerami, farmaceutami, lekarzami, pacjentami i decydentami, aby wykorzystać te spostrzeżenia do odpowiedniego dbania o zdrowie ludzi – komentuje Paulina Romaniszyn, dyrektor generalna STADA Polska.

Brak świadomości i pieniędzy główną barierą

Co w takim razie powstrzymuje Europejczyków przed wykonywaniem regularnych badań profilaktycznych? Dla większości główną barierą jest brak wykształcenia lub wiedzy (32 proc.). Dotyczy to nie tylko osób, które twierdzą, że nie posiadają żadnej wiedzy lub posiadają znikomą wiedzę na temat zdrowia (33 proc.), ale także tych, którzy uważają, że ich wiedza w tej kwestii jest znaczna (28 proc.). Kolejnym dominującym powodem, dla którego jeden na czterech Europejczyków (23 proc.) nie uczęszcza na wszystkie badania kontrolne jest ich koszt. Dla Rumunii (42 proc.) i Serbii (38 proc.) to właśnie wysokie rachunki za opiekę zdrowotną są głównym czynnikiem tak niskiej frekwencji, jednak problem ten dotyczy także wielu Europejczyków, którzy borykają się z problemami finansowymi lub są po prostu oszczędni (31 proc.). Natomiast co zaskakujące, ze względu na koszty, badań nie wykonuje również 1 na 5 mieszkańców Europy (19 proc.), którzy czują się komfortowo pod względem finansowym. Kolejne 22 proc. Europejczyków uważa, że badania są zbędne, a 16 proc. twierdzi, że ciężko znaleźć na nie czas.  

Trendy są niepokojące – musimy reagować

W ostatnich latach mamy do czynienia z wieloma kryzysami. Dopiero zakończyliśmy pandemię Covid-19, by teraz mierzyć się z wojną w Ukrainie, inflacją i niezadowoleniem z systemów opieki zdrowotnej. Obecnie zadowolonych ze służby zdrowia w swoim kraju jest zaledwie 61 proc. Europejczyków. To już trzeci rok z rzędu zauważalnego spadku ogólnego poziomu zadowolenia z systemów opieki zdrowotnej w Europie. Ten niepokojący trend wymaga dalszych badań, a także rozwiązania polegającego nie tylko na poprawie opieki zdrowotnej, ale również zmotywowania Europejczyków do wzięcia większej odpowiedzialności za własne zdrowie.

Europejczycy są coraz bardziej zaniepokojeni – około 45 proc. obawia się wojen i konfliktów geopolitycznych. Z kolei napięta sytuacja związana z zaopatrzeniem w leki spowodowała, że prawie 1 na 4 (24 proc.) Europejczyków obawia się o dostęp do niezbędnych lekarstw w przyszłości. Prawie dwóch na pięciu (39 proc.) respondentów postrzega kwestię niedoborów leków jako krytyczną, w tym 18 proc. twierdzi, że trudności w dostępie do leków dotyczą ich bądź ich bliskich bezpośrednio. Niedobory leków to szczególny powód do niepokoju w Portugalii (56 proc.), Czechach (53 proc.) i Niemczech (50 proc.). Jednocześnie, prawdopodobieństwo rezygnacji z wydawania pieniędzy na leki jest większe, im młodsi są Europejczycy. Dotyczy to 19 proc. osób w wieku od 18 do 24 lat, a tylko 7 proc. Europejczyków powyżej 70. roku życia.

Podczas, gdy znaczna część Europejczyków obawia się braku dostępności leków, wielu z nich, aby zadbać o zdrowy styl życia, decyduje się sięgnąć po suplementy diety. Ponad jedna czwarta (27 proc.) ankietowanych twierdzi, że zwiększyła spożycie witamin w ciągu ostatnich 12 miesięcy, podczas gdy jedna piąta (19 proc.) przyjmuje więcej leków, a 16 proc. częściej kieruje się poradami farmaceutów. Suplementy są szczególnie popularne wśród Serbów (52 proc.), natomiast porad zdrowotnych w aptece szukają najczęściej Francuzi (39 proc.).

Co więcej, dwóch na trzech Europejczyków (67 proc.) chętnie skorzystałoby z możliwości pomiaru poziomu witamin w lokalnej aptece, w tym 77 proc. Włochów i Serbów. Natomiast, zdania Europejczyków są podzielone w kwestii szczepień w aptekach – dla jednego na czterech Europejczyków (24 proc.) jest to konieczność, a dla kolejnych 38 proc. dodatkowa usługa, którą mogliby świadczyć farmaceuci. Liczba osób (61 proc.), które są otwarte na wykonywanie szczepionek w aptece, praktycznie nie zmieniła się w porównaniu z 2022 rokiem.

Szczepienia w aptekach – opinie Europejczyków są różne

Istnieją jednak znaczne różnice w podejściu do tej kwestii w poszczególnych krajach. Dla ponad połowy osób we Francji (52 proc.), a także dużej części Brytyjczyków (42 proc.) i Włochów (40 proc.) istotne jest, aby szczepienia były dostępne w aptekach. Natomiast, podobną opinię ma zaledwie 9 proc. mieszkańców Niemiec i Kazachstanu, 6 proc. Serbów i tylko 4 proc. Czechów.

Co więcej, jedynie 2 proc. Europejczyków twierdzi, że o swoich zmartwieniach związanych ze zdrowie porozmawiałoby z farmaceutą, a 13 proc. skonsultowałoby je z lekarzem rodzinnym. Najbliższej rodzinie w kwestii zdrowia zwierza się natomiast mniej niż połowa Europejczyków.

Nasze fizyczne i psychiczne samopoczucie są ze sobą nierozerwalnie powiązane. Obecnie nawet 67 proc. Europejczyków ocenia swoje zdrowie psychiczne jako „dobre” lub „bardzo dobre”, a tylko 1 na 10 jako „słabe”. Warto podkreślić, że w 2022 roku oceny były znacznie niższe, a tylko 57 proc. oceniło swój stan psychiczny jako "dobry" lub "bardzo dobry". W porównaniu z kobietami (62 proc.), prawie 3 na 4 mężczyzn (73 proc.) opisuje swój stan psychiczny jako dobry. Z drugiej strony, tylko 56 proc. Europejczyków, którzy są oszczędni lub borykają się z problemami finansowymi, ocenia dobrze swoje zdrowie psychiczne.