Rozwój usług w aptekach to, krok w stronę łatwiejszego dostępu do profilaktyki zdrowotnej oraz zwiększenia efektywności funkcjonowania aptek. Jak wynika z danych GUS w Polsce funkcjonuje ok. 11 tys. aptek, w których zatrudnionych jest ok. 24,5 tys. aptekarzy. Jest to ogromny zasób w systemie ochrony zdrowia, którego w pełni nie wykorzystujemy.

Szczepienia w aptekach przynoszą korzyści nie tylko pacjentom, ale również samym placówkom i aptekarzom. Wspomniane Apteczne Punkty Szczepień mogą skorzystać z ulg podatkowych i zniżek na media w kontekście świadczenia usług szczepień ochronnych. Placówki, które wprowadzą szczepienia do swojej oferty, będą miały możliwość ubiegania się o ulgi podatkowe, takie jak obniżenie stawek podatku od nieruchomości. Ponadto, mogą korzystać z preferencyjnych stawek na energię i gaz, co znacznie obniża koszty operacyjne. Ulgi te są dostępne dla aptek spełniających określone kryteria, związane głównie z prowadzeniem działalności obejmującej usługi zdrowotne, takie jak szczepienia ochronne.

Apteki, które zdecydują się na wprowadzenie usług szczepień ochronnych, mogą skorzystać z taryf ochronnych na gaz. Oznacza to, że koszty gazu wykorzystywanego do ogrzewania i innych potrzeb operacyjnych apteki zostaną obniżone. Jest to zawarte w Ustawie z dnia 26 stycznia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu. Główne założenia ustawy obejmują wprowadzenie taryf ochronnych oraz mechanizmów dopłat dla wybranych grup odbiorców, w tym instytucji publicznych i prywatnych, takich jak apteki.

Kolejnymi korzyściami jest taryfa ochronna na energię elektryczną zgodnie z ustawą z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku oraz w 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej oraz ustawą z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku oraz w 2024 roku. Celem ustaw jest ochrona wybranych grup odbiorców przed gwałtownym wzrostem cen energii elektrycznej oraz zapewnienie im dodatkowego wsparcia finansowego. Ustawa ta ma istotne znaczenie dla aptek, które mogą skorzystać z jej postanowień, dzięki realizowaniu świadczeń szczepień ochronnych.

Korzyści z wykonywania szczepień w aptekach ponoszą również bezpośrednio farmaceuci. Zyskują oni nowe kompetencje, mogąc przeprowadzać kwalifikacje do szczepień oraz same szczepienia, w tym bezpłatne szczepienia przeciw grypie dla osób powyżej 65. r.ż., pneumokokom dla osób powyżej 65 r. ż. z chorobami współistniejącymi i COVID-19 dla osób pełnoletnich,  co poszerza zakres ich umiejętności.

Farmaceuci stają się kluczowymi postaciami w profilaktyce zdrowotnej, co zwiększa zaufanie pacjentów. Świadczenie usług szczepień generuje również dodatkowe przychody, co jest bezpośrednią korzyścią dla pracowników apteki.

„Udział farmaceutów w procesie szczepienia jest różny w poszczególnych krajach. W krajach takich jak Belgia, Dania, Francja, Grecja, Niemcy, Wielka Brytania czy USA, aptekarze biorą czynny udział w wykonywaniu szczepień w aptece. W Polsce, rola farmaceuty to nie do końca wykorzystany potencjał w szerzeniu wiedzy na temat roli szczepień w ochronie zdrowia, a nawet możliwości w ich wykonywaniu” – komentuje dr Mikołaj Konstanty, wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej.

Międzynarodowa Federacja Farmaceutów - International Pharmaceutical Federation – (FIP) przeprowadziła badania dotyczące wpływu szczepień farmaceutycznych. Wyniki pokazały, że wykorzystanie potencjału farmaceutów do podawania szczepionek jest wysoce skuteczną strategią dla zdrowia publicznego, która może bezpośrednio przynieść korzyści zdrowotne dla ponad pół miliarda ludzi[1]. Co więcej, udowodniono, że szczepienia wykonywane przez farmaceutę nie zmniejszają liczby wykonywanych szczepień przez innych pracowników ochrony zdrowia. To kolejny dowód skuteczności farmaceutów w zwalczaniu chorób infekcyjnych[2].

Warto podkreślić, że od 15 lipca zmieniają się zasady zawierania i realizacji umów na zalecane szczepienia ochronne w aptekach.[3] Znika kolejna bariera administracyjna bowiem wnioskować o zawarcie umowy na ich wykonywanie będzie można tylko w formie elektronicznej.

Zmienia się także wycena świadczeń, czyli stawki za kwalifikowanie do szczepień i ich wykonywanie. Zgodnie z nową wyceną apteki za każde wykonane szczepienie otrzymają 33,37 zł. To więcej o 1,7 zł w porównaniu do dotychczasowej wyceny. Nowa stawka dotyczy szczepień przeciw grypie i pneumokokom (powyżej 65 roku życia) i COVID-19 (po ukończeniu 18. roku życia).

Apteki znajdują się w dogodnych lokalizacjach, często w centrach miast i osiedli, co ułatwia dostęp do szczepień bez konieczności odwiedzania specjalistycznych placówek medycznych. Dodatkowo, proces szczepienia w aptece jest szybki i wygodny, co pozwala pacjentom na zaoszczędzenie czasu, który mogliby spędzić w długich kolejkach do lekarza. Takie korzyści znacznie skracają ścieżkę pacjenta do profilaktyki. Jak oceniają eksperci OPZCI, powszechne szczepienia w aptece mogą spowodować znaczący wzrost wyszczepialności w społeczeństwie.

 

[1] FIP Report. An overview of current pharmacy impact on immunisation. A global report, 2016.

[2] European Pharmacists Forum. The role of pharmacy in supporting the public’s health. An EPF white paper and call to action, March 2015.

[3] https://baw.nfz.gov.pl/NFZ/document/43293/Zarzadzenie-65_2024_DGL