Ministerstwo Zdrowia przygotowało przepisy, które przewidują karę więzienia za posiadanie dopalaczy. Jak powiedział minister zdrowia Łukasz Szumowski: „Robimy to, co należało zrobić już dawno. Liczba zatruć dopalaczami utrzymuje się na poziomie ok. 300 miesięcznie, a wbrew powszechnej opinii, dopalacze nie są łagodniejszą formą narkotyków. Zatrucia nimi są często bardziej niebezpieczne niż „tradycyjnymi” narkotykami, a skutki zażywania nowych substancji są nieprzewidywalne”.

Odpowiedzialność karna

Jak podkreśliła Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia, Józefa Szczurek-Żelazko: „Rząd postanowił, że dopalacze będą traktowane przez prawo na równi z narkotykami. Do tej pory za handel dopalaczami groziła jedynie kara finansowa, a przepisy w tym zakresie były nieskuteczne, gdyż karom podlegali tylko dystrybutorzy dopalaczy. Według znowelizowanych przepisów za samo posiadanie znacznych ilości dopalaczy będzie groziła kara nawet do trzech lat, a za handel nimi nawet do lat 12 więzienia”.

Po wejściu w życie znowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, do odpowiedzialności, także karnej, zostaną pociągnięci również posiadacze zabronionych substancji. Groziła im będzie grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. W określonych okolicznościach, w przypadku gdy przedmiotem czynu będzie nieznaczna ilość dopalaczy przeznaczona na własny użytek, możliwe będzie umorzenie postępowania.

Nowa definicja

Zgodnie z nowelizacją ustawy, przemodelowana zostanie definicja dopalaczy. Nastąpi „oderwanie” substancji psychoaktywnej od środka zastępczego. Substancja psychoaktywna ma znany wzór chemiczny, dlatego można się spodziewać, jak zadziała. I to ona właśnie trafi do wykazu nowych substancji, za posiadanie których będą stosowane kary jak za narkotyki.

Zrównanie list narkotyków i dopalaczy

W związku z szybkim tempem pojawiania się niebezpiecznych środków, zmieni się sposób aktualizacji substancji zakazanych. Przyspieszeniu ulegnie proces wpisywania nowych substancji na listę związków zakazanych. Od momentu wejścia w życie przepisów ustawy, wszystkie listy będą stanowiły załącznik do rozporządzenia, a nie do ustawy, co znacznie przyspieszy delegalizowanie kolejnych dopalaczy.

Rejestr ofiar dopalaczy

W projekcie nowelizacji ustawy wpisano obowiązek zgłaszania do Państwowej Inspekcji Sanitarnej przypadków zatruć środkiem zastępczym lub nową substancja psychoaktywną. Główny Inspektor Sanitarny będzie zobowiązany do sporządzenia raportu podsumowującego zgłoszenia z całej Polski do końca marca każdego roku. Obecnie zbieraniem takich danych zajmuje się konsultant krajowy w dziedzinie toksykologii, we współpracy z Głównym Inspektoratem Sanitarnym. Nowelizacja zakłada  także utworzenie specjalnego rejestru zgonów i zatruć spowodowanych przez dopalacze. Placówki, które podejrzewają pacjenta o stosowanie dopalaczy będą musiały powiadomić o tym powiatowego inspektora sanitarnego. Obecnie nie ma takiego ustawowego obowiązku.

Pomoc dla uzależnionych

Nowe przepisy mają też zapewnić pomoc osobom uzależnionym od dopalaczy – dostaną oni takie samo wsparcie jak osoby uzależnione od narkotyków. Uzależnienie od nowych substancji psychoaktywnych będzie podlegało leczeniu i rehabilitacji, tak jak uzależnienie od narkotyków. Uzależnionym będzie przysługiwać terapia w różnych formach – od diagnozy psychiatrycznej i psychologicznej, poprzez terapię uzależnień i psychoterapię. Zależnie od stanu zdrowia będzie możliwe przyjęcie na oddział stacjonarny. Będą  to świadczenia z wykazu świadczeń gwarantowanych – koszyka psychiatrycznego i leczenia uzależnień.

Zakłada się, że ustawa wejdzie w życie 1 listopada 2018 r.