Od spółki Wander z 1931 roku fabryka w Krakowie przeszła długą drogę...

Pierwsze produkty Dra Wandera

Wszystko zaczęło się w latach 30. XX wieku, kiedy to szwajcarski inwestor w niespełna 10 miesięcy zbudował fabrykę chemiczno-farmaceutyczną „Dr A. Wander Spółka Akcyjna” na ówczesnych obrzeżach Krakowa,
przy wyboistej drodze na Mogiłę. W 1931 roku linie produkcyjne opuściła pierwsza „Ovomaltina” w opakowaniu
z polskimi etykietami. Zachwalana w przedwojennych reklamach jako „naturalna odżywka zawierająca czynne witaminy”, czyniła ponoć „organizm silnym i odpornym” w jesienne chłody, a równocześnie „krzepiła i orzeźwiała w czasie upałów”.

Wielką popularnością wśród gospodyń domowych cieszyły się także proszki do pieczenia, budynie oraz słynna „mąka zdrowotna do wypieku chleba Dr Wandera”. Zapobiegliwe mamy dawały zaś swoim pociechom „Jemalt” – „produkt tranowo-słodowy w postaci smacznego proszku bez zapachu tranu”, który zapewniał dzieciom wzrost i tężyznę fi zyczną. Preparaty farmaceutyczne stanowiły przed wojną zaledwie 10% produkcji. Były to m.in. glukol, siarczan baru oraz unibaryt. Co ciekawe, już wtedy trafi ały one nie tylko na polski rynek, ale także do Ameryki Północnej i Palestyny.

Okres wojenny

Ciekawą kartą w historii zapisały się wojenne losy zakładu. Brak narzuconego nadzoru niemieckiego sprawił, że firma mogła zatrudniać pracowników znacznie powyżej swoich potrzeb. Dzięki temu w murach fabryki znaleźli schronienie krakowscy profesorowie chemii i farmacji, m.in. prof. chemii organicznej Karol Dziewoński, prof. farmacji stosowanej Marek Gatty-Kostyal oraz prof. farmakologii Janusz Supniewski. Przez cały okres okupacji pracowali oni w tajnym laboratorium, które prowadziło badania nad sulfamidami (nowe środki przeciw pneumokokom) oraz preparatami o działaniu hormonalnym.

W okresie powojennym firma przeszła pod zarząd państwowy i funkcjonowała początkowo jako Wytwórnia nr 10, a następnie otrzymała nazwę POLFA Kraków. Centralny Zarząd Przemysłu Farmaceutycznego przydzielił wówczas zakładowi rolę głównego producenta witamin i antybiotyków w kraju. Przez lata na bazie własnych syntez produkowano m.in. oxyterracynę, detreomycynę oraz witaminy B1 i B6. W tym okresie rozpoczęto również
produkcję popularnych i skutecznych preparatów wytwarzanych do dziś, tj. Aviomarin czy Flegamina. Przez długie lata ówczesna krakowska POLFA była także jedynym producentem witaminy C w Polsce.

Jakość przede wszystkim

Lata transformacji ustrojowej po 1989 roku są związane z wejściem fi rmy w struktury chorwackiego konsorcjum PLIVA d.d. Od 1998 roku przedsiębiorstwo funkcjonowało na polskim rynku jako PLIVA Kraków Krakowskie Zakłady Farmaceutyczne. Był to czas dostosowywania się do szybko zmieniającego się rynku. Wzbogacanie portfela produktów, budowa profesjonalnej sieci marketingowej, a także inwestycje w wydziały produkcyjne (zakup nowych maszyn i urządzeń, budowa wydziału form musujących i produkcji pilotażowej, remont laboratoriów) oraz przede wszystkim w rozwój ludzi stanowiły znaczące decyzje tamtego okresu.

Niewątpliwym sukcesem firmy było wdrożenie nowoczesnego systemu kontroli jakości. Spółka spełnia najwyższe wymagania potwierdzone certyfikatami m.in. GMP i MHRA oraz pozwoleniami amerykańskiej agencji rządowej FDA. Dzięki nim może produkować nie tylko do krajów Unii Europejskiej, ale także na bardzo wymagający rynek Stanów Zjednoczonych. Dbałość fi rmy o środowisko naturalne została potwierdzona w 2001 roku, kiedy to krakowski zakład, jako pierwsza fi rma farmaceutyczna w Polsce, otrzymał certyfi kat ISO 14001.

W grupie TEVA

Od 2008 roku krakowskie zakłady są częścią grupy TEVA, którą w Polsce tworzą TEVA Operations Poland, czyli dwa zakłady produkcyjne w Krakowie i Kutnie oraz TEVA Pharmaceuticals Polska odpowiadająca za promocję i marketing produktów grupy. W polskich fabrykach produkowane są leki na receptę, preparaty OTC, takie jak Aviomarin® czy Flegamina® oraz suplementy diety Hepatil® czy Vibovit®. W krakowskich zakładach na dwóch wydziałach produkcyjnych wytwarza się 51 molekuł w 107 dawkach terapeutycznych. Preparaty produkowane są w blisko 300 pozycjach asortymentowych, a 75% z nich trafi a m.in. do USA, Rosji, krajów UE czy Chin.

 

 

Opracowanie: Patrycja Misterek
Fot.: TEVA Operations Poland Sp. z o.o.