Eksperci są zgodni – odpowiednia dieta oraz prawidłowe i trwałe nawyki żywieniowe są kluczem do zdrowia. Właściwa dieta nie uchroni przed zachorowaniem na COVID-19, ale może pomóc w zapobieganiu chorobom współistniejącym. Tymczasem prawie co trzeci Polak[1] cierpi na choroby dietozależne.

Profilaktyka kontra leczenie

Według analiz ekspertów tworzących raport „Planeta. Zdrowie. Przyszłość” wiele uwagi w debacie publicznej poświęca się tematyce zależności między żywieniem a zdrowiem. Szczególnie temu, jak dzięki zbilansowanej diecie można zminimalizować ryzyko m.in. otyłości, cukrzycy, chorób układu sercowo-naczyniowego czy nowotworów. Co ważne – o prawidłowym żywieniu mówi się nie tylko w kontekście profilaktyki, ale także leczenia.

– Niestety strategia leczenia jest zdecydowanie częściej wybierana przez Polaków. Nie zważamy na to, co jemy czy uprawiamy aktywność fizyczną, na to, w jakim żyjemy środowisku. Jeżeli już zachorujemy, po to jest przecież system ochrony zdrowia, żeby pójść do lekarza i zrekompensować te wszystkie braki, które sami w dużej mierze sprowokowaliśmy. Tymczasem druga strategia – zapobiegania – jest po pierwsze zdecydowanie tańsza, po drugie, nie obciąża systemu ochrony zdrowia, a jej stosowanie leży tylko w naszej gestii – podsumowuje prof. Janusz Czapiński.

Polskie rodziny deklarują, że jedzą zdrowiej, tymczasem…

Badanie TGI instytutu Kantar[2] pokazuje, że coraz więcej Polaków deklaruje, że odżywia się zdrowiej niż kiedyś. Najwyższy odsetek takich deklaracji był wśród badanych żyjących w rodzinach z dziećmi i wyniósł 49%. W 2010 roku deklarowało tak 40% respondentów z tej grupy. 

Jednak to samo badanie pokazuje, że świeże warzywa i owoce stanowią podstawę diety u zaledwie połowy Polaków (40-45% badanych, w zależności od grupy) i wskaźnik ten od dekady utrzymuje się na podobnym poziomie, a w niektórych grupach wręcz spada – np. u osób powyżej 60 r.ż. spadł z 50% do 45%.

Badanie pokazuje także, że Polacy lubią kupować niezdrowe jedzenie i wskaźnik ten na przestrzeni ostatniej dekady rośnie. W tej dziedzinie rekordzistami są osoby do 39 r.ż. bez dzieci – w 2019 roku 37% badanych zadeklarowało, że lubi kupować niezdrowe artykuły. W 2010 roku było to 28% badanych w tej grupie demograficznej.

Zdrowo, czyli jak?

Wśród przyczyn występowania chorób dietozależnych są niewłaściwe wybory żywieniowe i spożycie zarówno w nadmiarze, jak i niedoborze różnych składników odżywczych. Jak zatem powinna wyglądać zbilansowana dieta? [3]

Spożywaj regularnie posiłki;

Wprowadź do diety: warzywa i owoce, pieczywo razowe, grube kasze i suche nasiona roślin strączkowe, produkty mleczne stanowiące źródło wapnia, oleje roślinne, ryby (szczególnie morskie)

Pamiętaj o urozmaicaniu potraw

Ponadto:

Ogranicz sól - w Polsce spożywa się średnio ok. 10,3[4] g soli dziennie - to ponad dwukrotnie więcej niż wynika z zaleceń[5].

Ogranicz cukier - Polacy spożywają 44,5 kg cukru rocznie (GUS,2017).

Ogranicz tłuszcze nasycone – w Polsce średnie spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych to około 13,5% zapotrzebowania kalorycznego.  Przekracza więc górną granicę normy i powinno być zmniejszone (dane IŻŻ).

Uzupełnij dietę o wapń - niedobory wapnia w diecie dotyczą ponad 50%[6] dzieci oraz ponad 70% dorosłych w Polsce (WOBASZ 2005).

Pełen raport z podziałem na trzy kategorie – Zdrowie, Planeta, Przyszłość, można znaleźć pod adresem: https://danone.pl/planeta-zdrowie-przyszlosc/?utm_source=PR&utm_medium=PRnote&utm_campaign=raport_planeta

 

[1] Sprawynauki.edu.pl, „Choroby dietozależne”, 26 listopada 2019 r.
(link: http://www.sprawynauki.edu.pl/archiwum/dzialy-wyd-elektron/297-medycyna-el/4239-choroby-dietozalezne)

[2] Gazetalekarska.pl, „12 mln Polaków cierpi na choroby dietozależne”(link: https://gazetalekarska.pl/?p=37355)

[1] J.w.

[2] Badania TGI Instytutu Kantar dotyczące m.in. nawyków żywieniowych Polaków; wyniki obejmują lata 2010 - listopad 2019

[3] Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. H.Ciborowska, A.Rudnicka, wyd. PZWL , wyd. IV, Warszawa 2014

[4] Badania IŻŻ, 2013 r.

[5] http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C408617%2Ceksperci-spozycie-soli-w-polsce-spada-ale-wciaz-jest-za-duze.html

[6] Ogólnopolskie badania żywieniowe na grupie dzieci w wieku 4 lat, 2005r.