Przeprowadzona przez ekspertów ocena danych z 79 rzeczywistych badań wykazała, że opracowana przez AstraZeneca szczepionka przeciw COVID-19 (ChAdOx1-S Rekombinowana), i dostępne szczepionki mRNA przeciw COVID-19, przy założeniu przyjęcia dwóch dawek preparatu, zapewniają porównywalną ochronę przed hospitalizacją i zgonem z powodu COVID-19.1 Z kolei najnowsze dane, analizujące wpływ szczepionek na liczbę nadmiarowych zgonów, wskazują, że preparat AstraZeneca uratował życie ponad 6 milionów ludzi.

Informacje gromadzone w bazie danych VIEW-hub poświęconej zagadnieniu stosowania i wpływu szczepionek, opracowanej przez Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health i International Vaccine Access Center, zostały przeanalizowane przez ekspertów ds. chorób zakaźnych z krajów azjatyckich. Wyniki badań przedstawiono w Expert Review of Vaccines.

Badania potwierdzają, że stosowane w walce z COVID-19 szczepionki ChAdOx1-S [Rekombinowana] oraz BNT162b2 i mRNA-1273 mRNA w zbliżonym stopniu chronią przed hospitalizacją (91-93%) i zgonem (91-93%) niezależnie od wieku pacjenta.2 Dane dostępne na etapie tworzenia analizy odnoszą się do wariantu Delta SARS-Cov-2 i wcześniejszych odmian wirusa, chociaż z brytyjskiej agencji UK Health Security Agency oraz z Brazylii płyną także informacje na temat zastosowania trzeciej dawki przypominającej, które wskazują na podobne rezultaty w odniesieniu do poważnych skutków COVID-19, wynikających z wariantu Omicron.2-4

Platforma VIEW-hub jest aktualizowana co tydzień, aby na bieżąco przedstawiać rzeczywiste wyniki badań skuteczności szczepionek powadzonych na całym świecie. W obecnym kształcie platforma nie prezentuje danych dotyczących bezpieczeństwa badanych preparatów, a co za tym idzie porównanie wskaźników bezpieczeństwa nie jest możliwe.

Spółka AstraZeneca i jej globalni partnerzy wspólnie dostarczyli ponad trzy miliardy dawek szczepionek do przeszło 180 krajów, a około dwie trzecie z nich przekazano krajom o niskich i średnich dochodach.

Na podstawie wyników modelowych przeprowadzonych przez firmę Airfinity szacuje się, że w okresie między 8 grudnia 2020 r. a 8 grudnia 2021 r preparat szczepionka pomogła uratować ponad 6 milionów istnień ludzkich.5-6 W swojej analizie eksperci Airfinity wykorzystali opublikowane w czerwcu badanie poświęcone nadmiarowym zgonom spowodowanym koronawirusem. Obliczono w nimi, że przez pierwszy rok globalnej kampanii szczepionkowej, szczepionki przeciw COVID-19 uratowały życie blisko 20 milionów ludzi. Korzystając z tych danych przeanalizowano, które szczepionki podano w danym kraju i ustalono, jaki preparat przyczynił się do uratowania określonej liczby osób. Wyniki analizy jednoznacznie wskazują, że w ww. okresie, preparatem, który ocalił życie największej liczby osób, była szczepionka opracowana przez Uniwersytet Oksfordzki i AstraZeneca.

Uwagi

Szczepionka przeciw COVID-19 (ChAdOx1-S [Rekombinowana], dawniej AZD1222)

Szczepionka AstraZeneca przeciw COVID-19 została wynaleziona przez University of Oxford. Wykorzystuje niezdolny do replikacji wektor wirusowy szympansa, oparty na osłabionej wersji wirusa przeziębienia (adenowirus), który powoduje infekcje u szympansów i zawiera materiał genetyczny białka wypustek wirusa SARS-CoV-2. Po szczepieniu wytwarzane jest powierzchniowe białko wypustek wirusa, które przygotowuje układ odpornościowy do zaatakowania wirusa SARS-CoV-2, jeśli później zainfekuje on organizm.

Jest to szczepionka oparta na „wektorach wirusowych”, co oznacza, że wersja wirusa, która nie może wywoływać choroby, jest stosowana jako część szczepionki, dzięki czemu organizm wie, jak z nim walczyć, jeśli w przyszłości dojdzie do ekspozycji na działanie wirusa. Przez ostatnie 40 lat tę technologię szczepionek stosowano w walce z innymi chorobami zakaźnymi, takimi jak grypa, Zika, Ebola i HIV.7

Jak wskazują wyniki badań klinicznych oraz rzeczywiste dowody zebrane od dziesiątek milionów ludzi na całym świecie, preparat ma akceptowalny profil bezpieczeństwa.8-14 Do najczęściej zgłaszanych niepożądanych skutków działania preparatu w grupie milionów osób zaszczepionych zalicza się: ból głowy, nudności, ból mięśni, ból stawów, tkliwość w miejscu wstrzyknięcia, ból, uczucie ciepła, świąd, siniaki, zmęczenie, złe samopoczucie, gorączkę, dreszcze.15 Większość niepożądanych skutków działania preparatu miała przebieg łagodny lub umiarkowany i zwykle ustępowała w ciągu kilku dni po szczepieniu.16

Szczepionka uzyskała warunkowe pozwolenie na dopuszczenie do obrotu lub zastosowanie awaryjne w ponad 125 krajach. Posiada również listę zastosowań awaryjnych Światowej Organizacji Zdrowia, która przyspiesza drogę dostępu w maksymalnie 144 krajach za pośrednictwem COVAX Facility.

 

 

 

 

Bibliografia

Chuenkitmongkol S i in. Expert review on global real-world vaccine effectiveness against SARS-CoV-2. Dostępne pod adresem: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14760584.2022.2092472. Ostatni dostęp w lipcu 2022 r.

Tamże.

UK Health Security Agency: Research and analysis. COVID-19 vaccine weekly surveillance reports (weeks 39 to 12, 2021 to 2022). Data on the real-world effectiveness and impact of the COVID-19 vaccines. Dostępne pod adresem: https://www.gov.uk/government/publications/covid-19-vaccine-weekly-surveillance-reports?utm_medium=email&utm_campaign=govuk-notifications-topic&utm_source=9ed25929-064b-4b0e-8cbb-cae7639135d7&utm_content=daily. Ostatni dostęp w lipcu 2022 r.

Costa Clemens SA i in. Heterologous versus homologous COVID-19 booster vaccination in previous recipients of two doses of CoronaVac COVID-19 vaccine in Brazil (RHH-001): a phase 4, non-inferiority, single blind randomised study. Dostępne pod adresem:https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(22)00094-0/fulltext. Ostatni dostęp w lipcu 2022 r.

Cameroni E i in. Broadly neutralizing antibodies overcome SARS-CoV-2 Omicron antigenic shift. Dostępne pod adresem: https://doi.org/10.1101/2021.12.12.472269 Ostatni dostęp w lipcu 2022 r.

Depesza Boomberg: https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-07-13/astra-s-covid-vaccine-saved-over-six-million-lives-in-first-year

Data estimates based on model outcomes from separate analyses conducted by Airfinity and Imperial College, United Kingdom. AstraZeneca Data on File. Nr ref. DoF – 156573, 11 lipca2022

Centers For Disease Control and Prevention. Understanding Viral Vector COVID-19 Vaccines. Dostępne pod adresem: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/different-vaccines/viralvector.html?CDC_AA_refVal=https%3A%2F%2Fwww.cdc.gov%2Fvaccines%2Fcovid-19%2Fhcp%2Fviral-vector-vaccine-basics.html. Ostatni dostęp w lipcu 2022 r.

Burn, E i in., Thrombosis and thrombocytopenia after vaccination against and infection with SARS-CoV-2: a population-based cohort analysis. Dostępne pod adresem: https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.07.29.21261348v1.full. Dostęp w marcu 2022 r.. Ostatni dostęp w lipcu 2022 r.

Burn, E i in.., Thromboembolic Events and Thrombosis With Thrombocytopenia After COVID-19 Infection and Vaccination in Catalonia, Spain. Dostępne w sieci badawczej nauk społecznych (SSRN) pod adresem: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3886421. Ostatni dostęp w lipcu 2022 r.

P. Bhuyan i in. Very rare thrombosis with thrombocytopenia after second AZD1222 dose: a global safety database analysis. Lancet. Dostępne pod adresem:https://www.thelancet.com/pdfs/journals/lancet/PIIS0140-6736(21)01693-7.pdf. Ostatni dostęp w lipcu 2022 r.

Laporte JR i in. Vaccines against Covid-19, venous thromboembolism, and thrombocytopenia. A population-based retrospective cohort study. Dostępne pod adresem:https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.07.23.21261036v1. Ostatni dostęp w lipcu 2022 r.

Voysey M, i in. Single-dose administration and the influence of the timing of the booster dose on immunogenicity and efficacy of ChAdOx1 nCoV-19 (AZD1222) vaccine: a pooled analysis of four randomised trials. The Lancet 2021; 397: 881-91. Ostatni dostęp w lipcu 2022 r.

Falsey A, i in. Phase 3 safety and efficacy of AZD1222 (ChAdOx1nCoV-19 Vaccine. NEJM. Dostępne pod adresem:https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2105290?query=featured_coronavirus. Ostatni dostęp w lipcu 2022 r.

Flaxman A i in. Reactogenicity and immunogenicity after a late second dose or a third dose of ChAdOx1 nCoV-19 (AZ2021D1222) in the UK: a substudy of two randomized controlled trials (COV001 and COV002). The Lancet 2021; 398: 981-90. Ostatni dostęp w lipcu 2022 r.

WHO Summary of Product Characteristics. COVID-19 Vaccine AstraZeneca. Grudzień 2021; https://www.covax.azcovid-19.com/content/dam/azcovid/pdf/covax/who-clean-smpc-azd1222-en.pdf. Ostatni dostęp w lipcu 2022 r.