Bruksizm to choroba polegająca na uporczywym, patologicznym zgrzytaniu zębami. Do zaciskania żuchwy i ścierania zębów dochodzi głównie nocą i jest ono niekontrolowane. Termin "bruksizm" wywodzi się z greckiego słowa βρυγμός, oznaczającego zgrzytanie zębami. Istnieje wiele przyczyn tego schorzenia, a jednocześnie jest ono dosyć trudne do wykrycia. Mimo że przypadłość ta jest wyjątkowo częsta, tylko 20 proc. zmagających się z nią osób trafia na fotel dentystyczny i jest właściwie diagnozowana. Właśnie dlatego, jeśli podejrzewamy u siebie bruksizm, warto jak najszybciej umówić się na wizytę u stomatologa.

Przyczyny występowania bruksizmu i jego objawy

Patologiczne zgrzytanie zębami może wynikać z niewłaściwej budowy szczęki, braków w uzębieniu lub niedokładnie dopasowanych koron i mostów zębowych.

Jedną z częstych przyczyn występowania bruksizmu jest również zakażenie pasożytnicze występujące w organizmie pacjenta lub, co bardzo powszechne, jednostronne i nagminne żucie gumy. Niestety, nie wszystkie przyczyny nocnego zgrzytania zębami są tak łatwe do wykrycia. Jedną z podstawowych przyczyn bruksizmu jest bowiem stres. Co ważne, zgrzytać zębami mogą zarówno dzieci, jak i dorośli. Według najnowszych badań szacuje się, że schorzenie to dotyka w naszym kraju od 4 do 8 osób.

Co więcej, zgrzytanie zębami podczas snu zdecydowanie częściej dotyka osoby młode i samotne, niż te mieszkające pod jednym dachem z partnerem, rodziną czy przyjaciółmi. Przyczyną bruksizmu mogą być również różnorodne zaburzenia lękowe lub przebyta w przeszłości trauma. Właśnie dlatego w poszukiwaniu jego przyczyn warto udać się na kompleksową konsultację.

Jednym z pierwszych objawów bruksizmu są uporczywe bóle głowy, którym towarzyszy uczucie szumu w uszach. Przypadłość ta wynika z nadmiernego ścierania się zębów, prowadzącego do pękania szkliwa, a w skrajnych przypadkach również do łamania się zębów. Uszkodzenia szkliwa objawiają się zaś przede wszystkim nadwrażliwością zębów na wysokie i niskie temperatury. Warto więc udać się po poradę do dentysty, jeśli nasze zęby są nadmiernie wrażliwe. Do innych objawów bruksizmu należą również: bóle karku i pleców, zaburzenia produkcji śliny oraz wyraźna zmiana kształtu szczęki. Pacjenci cierpiący na szczękościsk w nocy, często skarżą się na to, że wraz z postępowaniem choroby, ich szczęka staje się bardziej masywna i prostokątna.

Bruksizm — leczenie

Bruksizm to choroba mogąca mieć podłoże psychiczne i właśnie dlatego w trakcie jego leczenie warto udać się na konsultację nie tylko do stomatologa, ale również do psychologa. Szukając czynników psychologicznych, należy rozpocząć stosowanie herbatek uspokajających oraz ziół, które ukoją organizm i obniżą poziom stresu, będący jedną z głównych przyczyn bruksizmu. W przypadku konsultacji z psychologiem lub psychiatrą, lekarz może również zalecić psychoterapię lub przyjmowanie leków uspokajających. Ich działanie jest ograniczone, może jednak w pozytywny sposób przyczynić się do poprawy samopoczucia pacjenta.

Jedną z najczęstszych metod radzenia sobie z bruksizmem jest założenie pacjentowi szyny relaksacyjnej. Jej działanie polega na ochronie górnych zębów przed tarciem o zęby dolne. Co ważne, szyna zaprojektowana przez protetyka nie leczy schorzenia, a jedynie niweluje jego skutki. Aby zminimalizować działania destrukcyjne, należy wyrównać zgryz.

Jest to możliwe zarówno dzięki zniwelowaniu nadmiernie wystających punktów na poszczególnych zębach, jak i koronom, aparatom ortodontycznym czy wypełnieniom. Ostatnią metodą leczenia jest wstrzykiwanie w żwacze botoksu, czyli toksyny botulinowej. Paraliżuje ona częściowo mięśnie szczęki, osłabiając tym samym zgrzytanie.

Szczególnie ważne jest, aby nadmierne zgrzytanie zębami u dzieci zostało zdiagnozowane i wyleczone jak najszybciej. Wraz z rozrostem szczęki i pojawieniem się zębów stałych, bruksizm u dzieci będzie się rozwijał, a problem będzie narastał.
W Internecie dostępne są domowe metody leczenia bruksizmu. Należą do nich m.in. wykonywanie ćwiczeń rozluźniających mięśnie szczęki (naprzemienne otwieranie i zamykanie ust), masaże karku i obręczy barkowej. Żadna z domowych metod nie prowadzi jednak do rozwiązania problemu bruksizmu, a jedynie niweluje jego objawy.

Właśnie dlatego, jeżeli podejrzewamy u siebie wystąpienie tej choroby albo została już ona zdiagnozowana przez specjalistów, nie warto ryzykować i należy jak najszybciej umówić się na wizytę w profesjonalnym gabinecie dentystycznym.

Artykuł napisany przy współpracy z Warsaw Dental Center.