Dzika róża (Rosa canina L.) jest gatunkiem wielopostaciowym o licznych podgatunkach. Należy do rodziny różowatych (Rosaceae). Występuje w Europie, na Syberii oraz w Ameryce Północnej. W Polsce dziką różę spotyka się na całym obszarze kraju. Jest to nieduży krzew o zwieszających się, łukowato wygiętych gałązkach, pokrytych kolcami. Kwitnie w maju i czerwcu, wykształcając pięciopłatkowe kwiaty, zwykle różowe, wspaniale pachnące. Kiedy płatki dzikiej róży opadną, dno kwiatu rozrasta się i czerwienieje. Przekształca się w zmięśniałą, owalną szupinkę, wewnątrz której tworzą się charakterystyczne pestki z ostrymi szczecinkami. Owocem dzikiej róży są właśnie te pestki-orzeszki. Znaczenie gospodarcze ma jednak nie owoc właściwy – szczeciniasty orzeszek – tylko pseudoowoc, zmięśniałe dno kwiatowe. Pseudoowoc dzikiej róży (Rosae pseudofructus) często błędnie nazywany jest głogiem, prawdopodobnie ze względu na pewne podobieństwo jej czerwonych pseudoowoców do owoców głogu.

Pseudoowoc dzikiej róży jest cennym surowcem farmaceutycznym, choć w Polsce mało docenianym. Jest najbogatszym źródłem naturalnej witaminy C, przewyższa pod tym względem inne roślinne surowce witaminowe. W porównaniu z dziką różą, której pseudoowoc zawiera ponad 1% witaminy C, czarna porzeczka, cytryna, jabłko zawierają niewielkie ilości tej witaminy. Zawartość witaminy C w cytrynie nie przekracza 0,1%. Pseudoowoc dzikiej róży zawiera też w znacznych ilościach ważne dla zdrowia flawonoidy oraz karotenoidy.

Witamina C (kwas askorbowy) jest związkiem chemicznym, którego człowiek w ramach swego naturalnego metabolizmu nie potrafi sam zsyntezować. W organizmie pełni rolę czynnika utleniająco-redukcyjnego, uczestniczy w procesie oddychania tkankowego. Ponadto jest też aktywatorem wielu enzymów, odgrywając istotną rolę w procesach przemiany materii. Witamina C jest niezbędna dla syntezy niektórych hormonów. Sprzyja także wytwarzaniu ciał odpornościowych w organizmie, wzmacniając jego bariery obronne przed infekcjami. Dzienne zapotrzebowanie zdrowego człowieka oblicza się na około 1 mg witaminy C na 1 kg wagi ciała.

Autor: dr Jerzy Jambor
Fot.: Phytopharm Klęka S.A.